«Δόξα τω ενεργούντι διά σού τοιαύτα τέρατα»

Η Λιτανεία του σεπτού Σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνος, προστάτη που Νησιού μας, που τελείται την πρώτη Κυριακή του Νοέμβριου (Πρωτοκύριακο) θυμίζει σε όλους μας δύο πράγματα: την σωτηρία του νησιού από την επιδημία της πανώλης με τη θαυμαστή παρέμβαση του Αγίου κατά το 1673 και την διαρκή παρουσία του και προστασία που παρέχει στον κερκυραϊκό λαό αλλά και σε κάθε πιστό που τον επικαλείται.

Δεν είναι η πρώτη φορά, που ο Άγιος Σπυρίδων σώζει την Κέρκυρα από την πανώλη, μια ασθένεια που μπορεί μεν να αποτελεί παρελθόν για τις προηγμένες χώρες, ωστόσο θέριζε τον πληθυσμό της Ευρώπης κατά τους περασμένους αιώνες και –ας μη το ξεχνάμε- συνεχίζει να αποτελεί μάστιγα σε πολλές περιοχές του πλανήτη, όπου ο πόλεμος, οι κακουχίες και κυρίως η έλλειψη στοιχειωδών συνθηκών υγιεινής αλλά και ιατρικής φροντίδας αποτελούν τις ιδανικές συνθήκες για την εξάπλωσή της.

Η Κέρκυρα γενικά επειδή είναι νησί παρουσίαζε πλεονεκτήματα απέναντι στην προσβολή της από τέτοιες επιδημίες. Ωστόσο, επειδή η γεωγραφική της θέση την έφερνε σε επαφή με τον δυτικό κόσμο, δεν έμενε ανεπηρέαστη. Έτσι, η ιστορία του νησιού, σε ότι αφορά τις επιδημίες της πανώλης, ακολουθεί τα όσα συνέβαιναν στην Ευρώπη, σε μικρότερη ευτυχώς κλίμακα, γεγονός που όλες τις φορές αποδόθηκε στην θαυματουργή επέμβαση του Αγίου Σπυρίδωνος.

Σε ότι αφορά τα γεγονότα του 1673, η επιδημία μεταδόθηκε στο νησί από επιβάτες που ήρθαν με κάποιο πλοίο, ενώ σύντομα εξαπλώθηκε τόσο πολύ «ώστε πάσιν αφεύκτως ωμόν επικρέμασθαι θάνατον», όπως λέει το συναξάρι της ημέρας. Μόνη ελπίδα, μετά τις κατ΄ άνθρωπο προσπάθειες, η επέμβαση του Αγίου, που έρχεται έπειτα από τις προσευχές και τις δεήσεις του λαού προς τον Προστάτη του. Και μετά την σωτηρία η ευχαριστία, που με την θέσπιση το ίδιο έτος της λιτανείας του Πρωτοκύριακου, αποτελεί την διαρκή θα λέγαμε έκφραση της ευγνωμοσύνης του κερκυραϊκού λαού προς τον Άγιο Σπυρίδωνα για την μεγάλη του ευεργεσία.

Πέρα όμως από έκφραση ευγνωμοσύνης προς τον Άγιο, οι λιτανείες του ιερού του Σκηνώματος αποτελούν και έκφραση της μεγάλης αγάπης και πίστης προς αυτόν. Η πάνδημη συμμετοχή του λαού που κατακλύζει τη διαδρομή που ακολουθεί η ιερά πομπή, δηλώνει το δέσιμο ανάμεσα στον κάθε πιστό και τον Άγιό μας και διαδηλώνει ειρηνικά την διαρκή του παρουσία στη ζωή μας και τον τόπο μας. Δεν είναι απλά ο Άγιος που κάποτε έσωσε τους προγόνους μας, αλλά αυτός που και σήμερα βρίσκεται δίπλα μας, εισακούει τις προσευχές μας, ανταποκρίνεται στα δίκαια αιτήματά μας και συνεχίζει να θαυματουργεί.

Δεν είναι ίσως ανάγκη να περιμένει κανείς τις λιτανείες του Αγίου για να δει το πόσο τον τιμούμε και τον σεβόμαστε. Αρκεί να σταθεί στον Ιερό του Ναό ένα πρωινό, για να δει τα παιδιά που πριν πάνε στο σχολείο τους, με τις σχολικές τσάντες στους ώμους, περνούν για να ανάψουν ένα κερί, να προσκυνήσουν τον Άγιο Σπυρίδωνα και να αναπέμψουν, μυστικά, την δική τους προσευχή! Αρκεί να σταθεί οποιαδήποτε άλλη στιγμή και να δει τους ευλαβικούς προσκυνητές του Αγίου, ντόπιους αλλά και από τα πιο απίθανα σημεία του κόσμου, να έρχονται για να προσευχηθούν στον μεγάλο μας Ευεργέτη, είτε για να τους λυτρώσει ως σπλαγχνικός Ποιμένας είτε για να τον ευχαριστήσουν για τους λόγους που μόνο αυτοί γνωρίζουν.

Κι αν για τον τόπο μας οι λοιμικές επιδημίες αποτελούν παρελθόν, ο ανθρώπινος πόνος συνεχίζει να συνοδεύει τη ζωή μας. Κι αν οι κίνδυνοι προσβολής μας από τα διερχόμενα καράβια δεν υφίστανται πια, παραμένουν οι απειλές από τα ερεθίσματα που λαμβάνουμε απ΄ όλο τον κόσμο. Μπορεί στο μέλλον –και το ευχόμαστε- να μη χρειαστεί ο Άγιος Σπυρίδων να επέμβει δραστικά, σώζοντας θαυματουργικά τον τόπο μας από κάποιον απειλητικό για το νησί μας κίνδυνο. Θαυματουργεί όμως καθημερινά στον καθένα μας, που τον επικαλείται στις προσευχές του. Θαυματουργεί με τρόπο μυστικό, χωρίς οι πολλοί να το παίρνουν είδηση, παρά μόνο εκείνοι που δέχονται την ευεργεσία του. Θαυματουργεί όμως με τρόπο αδιαμφισβήτητο και τόσο δυνατό, ώστε ο κάθε πιστός να ομολογεί αυτό που το (παραλλαγμένο) Απολυτίκιο του Αγίου μας εκφράζει: «Δόξα τω ενεργούντι διά σού τοιαύτα τέρατα»!



Σχετικό κείμενο: Το Πρωτοκύριακο και η τιμή των Αγίων