Οι κήρυκες της Αναστάσεως [Κυριακή των αγίων Πατέρων] (31.5.2020)

Τις προηγούμενες Κυριακές, αδελφοί χριστιανοί, οι οποίες έπονται της Κυριακής του Πάσχα, η αγία μας Εκκλησία προέβαλε ενώπιόν μας το κήρυγμα της Αναστάσεως του Χριστού και της θεότητάς του, η οποία νικά τον θάνατο, την φθορά και την αμαρτία. Είδαμε τον Θωμά να ψηλαφεί τον αναστάντα Χριστό και να διακηρύσσει «Ο Κύριός μου και ο Θεός μου!», είδαμε τις μυροφόρες, οι οποίες πρώτες κήρυξαν στους μαθητές την Ανάσταση του Χριστού, είδαμε τον Κύριο να θεραπεύει τον παραλυτο από την σωματική του ασθένεια και να χορηγεί στην Σαμαρείτιδα το ύδωρ το ζων, την εν πνεύματι και αληθεία προσκύνηση του Θεού, είδαμε τον εκ γενετής τυφλό να γίνεται κήρυκας της θεότητας του Κυρίου μας και της θαυματουργού του δυνάμεως. Η σημερινή περικοπή του ιερού Ευαγγελίου περιλαμβάνει τους τελευταίους στίχους από το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο [1] και συνοψίζει τρόπον τινά όλα τα αναστάσιμα γεγονότα.

Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ͵ ἐλέησόν με

Τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου
ἐπιστολὴ πρὸς μοναχοὺς

Φησὶν ὁ θεῖος ἀπόστολος· ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε χωρὶς ὀργῆς καὶ διαλογισμῶν· πᾶς γὰρ λογισμὸς χωρίζων νοῦν ἀπὸ τοῦ Θεοῦ͵ εἰ καὶ δοκεῖ ἀγαθὸς εἶναι͵ ἀλλ΄ ὅλος διάβολός ἐστιν͵ ἵνα μὴ εἴπω τοῦ διαβόλου ἐστίν· ὅλος γὰρ ὁ ἀγὼν τοῦ διαβόλου τοῦτό ἐστιν͵ ἵνα ἀποχωρίσῃ καὶ ἀποβουκολήσῃ τὸν νοῦν ἀπὸ τοῦ Θεοῦ καὶ εἰς τὰς κοσμικὰς περισύρῃ φροντίδας καὶ ἡδονάς· ἐντολὰς καὶ εὐποιίας ὑπαγορεύει ἔσωθεν ἐν τῇ καρδίᾳ καὶ ἄλλας τινὰς εὐλόγους ἢ καὶ ἀλόγους ἐννοίας͵ αἷς οὐ προσέχειν ὅλως προσήκει. Ὅλος δὲ ὁ ἀγὼν τῆς ψυχῆς ἐστι τοῦ μὴ χωρίζειν τὸν νοῦν ἀπὸ τοῦ Θεοῦ μηδὲ συνδυάζειν καὶ συμφρονεῖν τοῖς ἀκαθάρτοις λογισμοῖς μηδὲ προσέχειν οἷς εἰκονογραφεῖ ἐν τῇ καρδίᾳ ὁ παντομώμητος καὶ παλαιὸς ζωγράφος διάβολος͵ ποτὲ μὲν τύπους͵ ποτὲ δὲ πρόσωπα καὶ σχήματα. Μετὰ δὲ ταῦτα πάντα ὁ διάβολος ἀπομορφοῦται καὶ ὁ ἄθλιος ἄνθρωπος ἐν ἑνὶ τόπῳ ἑστὼς νομίζει ἀλλαχοῦ ποῦ ποτε εἶναι ἀπατώμενος καὶ δοκεῖν βλέπειν τινὰς καὶ προσώποις λαλεῖν καὶ διατάσσεσθαι πράγματα ἅπερ πλάνης εἰσὶ διαβολικῆς.

Περί τοῦ πῶς δεῖ μεταλαμβάνειν

Καθώς ἀποκαθίσταται σταδιακῶς στήν πατρίδα μας ἡ ὁμαλότητα τῆς ζωῆς τῶν πολιτῶν καί τῶν ἐπαγγελματικῶν, οἰκονομικῶν, κοινωνικῶν καί θρησκευτικῶν δραστηριοτήτων αὐτῶν, ἐπανέρχεται, ὡς μή ὤφελε, ἀπό ἀνθρώπους πού ἀγνοοῦν τήν Ὀρθόδοξη Χριστιανική πίστη καί ζωή, ἡ συζήτηση περί τοῦ ἐνδεχομένου -κατ’ αὐτούς- κινδύνου μεταδόσεως τοῦ ἰοῦ διά τῆς μεταλήψεως τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων, δηλαδή τῆς Θείας Κοινωνίας. Ἐπικεντρώνεται μάλιστα τεχνηέντως ἡ συζήτηση ὄχι στήν Θεία Κοινωνία αὐτή καθ’ αὐτή, ἀλλά στόν τρόπο τῆς μεταδόσεώς της, προβάλλοντας τούτη τήν φορά τόν ἰσχυρισμό ὅτι ἡ ἱερή Λαβίδα δύναται μέ τό σάλιο νά μεταδώσῃ ἀπό στόμα σέ στόμα τα μικρόβια. Προτείνεται δέ ἡ ἐξεύρεση «ἀσφαλοῦς» τρόπου μεταδόσεως τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, ὡς δῆθεν «ἐκσυγχρονισμός» τῆς Ἐκκλησίας ἤ ὡς «προσαρμογή» στήν «νέα κανονικότητα» ἤ ἀκόμα ὡς κίνηση ποιμαντικῆς εὐθύνης καί εὐαισθησίας πρός τούς ἀσθενεστέρους στήν πίστη ἀδελφούς χριστιανούς.

Ύδωρ πνευματικό [Κυριακή της Σαμαρείτιδος] (17.5.2020)

Αδελφοί χριστιανοί, Χριστός Ανέστη!

Η σημερινή περικοπή του ιερού Ευαγγελίου [1] μάς διηγείται την συνάντηση του Χριστού με την Σαμαρείτιδα και τον μεταξύ τους διάλογο. Όπως διάλεξε πρώτα στις μυροφόρες γυναίκες να φανερώσει την Ανάστασή του, έτσι και σήμερα επιλέγει μια γυναίκα, και μάλιστα αιρετική για τους ορθόδοξους Ιουδαίους, και τής αποκαλύπτει απερίφραστα ότι είναι ο Χριστός, δηλαδή ο Μεσσίας που ανέμενε ο Ισραήλ. Είχε βαδίσει ο Χριστός με τους μαθητές του προς μία πόλη της Σαμαρείας που ονομάζονταν Συχάρ. Φτάσανε το μεσημέρι κι έστειλε τους μαθητές να αγοράσουν τροφές, ενώ ο εκείνος κάθισε δίπλα σε ένα πηγάδι που είχε χτίσει ο Ιακώβ. Σε λίγο πλησίασε η Σαμαρείτιδα, με την στάμνα της, για να αντλήσει νερό. Τότε ο Χριστός τής ζήτησε να τού προσφέρει νερό και στην απορία της, πώς αυτός, Ιουδάιος ων, καταδέχτηκε να μιλήσει σε μια γυναίκα Σαμαρείτιδα, έδραξε της ευκαιρίας να της μιλήσει για το πνευματικό ύδωρ που ο ίδιος δίνει στις καρδιές των ανθρώπων και γίνεται πηγή, η οποία αναβλύζει διαρκώς μέσα τους και τούς δροσίζει και τούς παρέχει την αιώνιο ζωή. -Κύριε, δώσε μου τούτο το νερό, τού λέει, για να μη διψώ και να μην έρχομαι εδώ να αντλώ. -Πήγαινε φώναξε τον άνδρα σου, τής λέει, κι έλα εδώ. - Δεν έχω άνδρα, τού απαντά, και ο Χριστός της λέει: -Σωστά απάντησες, γιατί πέντε άνδρες είχες και αυτός που έχεις τώρα δεν είναι άντρας σου. Δεν επαναστατεί η Σαμαρείτιδα στην αποκάλυψη αυτή, αλλά με ταπεινό φρόνημα αναγνωρίζει ότι μόνο ένας άνθρωπος του Θεού, ένας προφήτης θα μπορούσε να το πει αυτό ενώ δεν την γνωρίζει. Γι αυτό και δράττεται της ευκαιρίας και ρωτά τον Χριστό πού πρέπει να προσκυνείται ο Θεός, μιας που οι Ιουδαίοι έλεγαν στον ναό του Σολομώντα ενώ οι Σαμαρείτες τον λάτρευαν στο παρακείμενο βουνό. -Γυναίκα, πίστεψέ με, τής απαντά, θα έλθει ώρα που ο Θεός θα προσκυνείται αλλά όχι σε τούτο το βουνό ούτε στα Ιεροσόλυμα. Σείς προσκυνείτε αυτό που δεν γνωρίζετε, εμείς προσκυνούμε αυτό που γνωρίζουμε, ότι δηλαδή η σωτηρία προέρχεται από τους Ιουδαίους. Αλλά θα έλθει ώρα, τώρα δα, που οι αληθινοί προσκυνητές θα προσκυνήσουν τον πατέρα με πνεύμα και με αλήθεια, γιατί ο Θεός είναι πνεύμα και όσοι τον προσκυνούν πρέπει να τον προσκυνούν με πνεύμα και με αλήθεια. -Γνωρίζω, τού λέει η γυναίκα, ότι έρχεται ο Μεσσίας ο λεγόμενος Χριστός, κι όταν έλθει εκείνος θα μάς τα αναγγείλει όλα. -Εγώ είμαι, που σού μιλώ, τής απαντά ο Ιησούς. Ήλθαν στο μεταξύ οι μαθητές, απόρησαν που μιλούσε με μια γυναίκα, αλλά δεν τόλμησαν να τόν ρωτήσουν τίποτα. Άφησε η Σαμαρείτιδα την στάμνα στο πηγάδι κι ετρεξε και φώναξε όλη την πόλη, και πίστεψαν πολλοί στον λόγο του Ιησού και ομολογούσαν ότι αυτός είναι ο Χριστός, ο σωτήρ του κόσμου.

Ο παράλυτος και η Ανάσταση [Κυριακή του Παραλύτου] (10.5.2020)

Αδελφοί χριστιανοί, Χριστός Ανέστη!

Η σημερινή περικοπή του ιερού Ευαγγελίου [1] μάς διηγείται το θαύμα της ιάσεως του παραλύτου, το οποίο έκανε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός πολύ πριν από το Πάθος και την ανάστασή του. Ανέβηκε, μάς λέει ο Ιησούς στα Ιεροσόλυμα και στην πύλη που ονομάζονταν προβατική, υπήρχε μια δεξαμενή νερού με πέντε στοές, στις οποίες βρίσκονταν πλήθος ασθενών, τυφλών, κουτσών και τα λοιπά, γιατί από καιρού εις καιρόν άγγελος Κυρίου τάραζε τα νερά και όποιος προλάβαινε και έμπαινε πρώτος θεραπεύονταν. Ο Χριστός πλησίασε έναν παράλυτο, ο οποίος ταλαιπωρούνταν επί τριάντα οκτώ έτη, και τόν ρωτά: -Θέλεις να γίνεις υγιής; -Κύριε, τού λέει, δεν έχω άνθρωπο, ώστε όταν ταραχτεί το νερό να με βάλει στην δεξαμενή, και καθώς έρχομαι άλλος προλαβαίνει πριν από μένα. -Σήκω, τού απαντά ο Ιησούς, σήκωσε το κρεβάτι σου και περπάτα, κι αμέσως θεραπεύτηκε ο άνθρωπος, σήκωσε το κρεβάτι του και περπατούσε. Ήταν δε ημέρα Σάββατο, και οι Ιουδαίοι έλεγαν στον θεραπευμένο ότι δεν επιτρέπεται να κουβαλά κρεβάτια το Σάββατο. -Εκείνος που με έκανε υγιή, τούς αποκρίθηκε, μού είπε να σηκώσω το κρεβάτι και να περπατήσω. Δεν ήξερε όμως να απαντήσει και ποιός ήταν αυτός που τον θεράπευσε, γιατί εν τω μεταξύ ο Χριστός είχε χαθεί μέσα στο πλήθος. Συναντήθηκαν αργότερα στο ιερό, και τού λέει ο Ιησούς, -Ιδού, έγινες υγιής, μην αμαρτάνεις άλλο, για να μη σού συμβεί τίποτα χειρότερο. Έφυγε ο άνθρωπος, πήγε στους Ιουδαίους και τούς είπε ότι ο Ιησούς τον θεράπευσε.

Περί της Θείας Κοινωνίας

Με αφορμή τον κίνδυνο μετάδοσης ενός ιού, όχι του πρώτου ούτε του επικινδυνότερου στην ανθρώπινη ιστορία, πολύς λόγος έγινε τελευταία για την Θεία Κοινωνία. Οι λεκτικοί διαξιφισμοί δεν ωφελούν αλλά μάλλον θόρυβος γίνεται. Γι αυτό είναι ανάγκη, μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης, να διευκρινισθούν τα εξής:

1. Η Ορθόδοξη Πίστη είναι θεμελιωμένη στην σταυρική θυσία του Χριστού και στην Ανάστασή του. Όντας τέλειος Θεός, έγινε και τέλειος άνθρωπος, όμοιος κατά πάντα με εμάς, εκτός από την αμαρτία. Την νύκτα πριν από το Πάθος του, παρέδωσε ο ίδιος το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας στους μαθητές του, «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καί εἰς ζωήν αἰώνιον». Όπως κατά την σάρκωσή του δεν εγκατέλειψε τον ουρανό, έτσι και μετά την Ανάληψή του στους ουρανούς, ο Χριστός (τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος) βρίσκεται μεν στον ουρανό αλλά δεν εγκατέλειψε τον κόσμο. Γιατί βρίσκεται μέσα στο Άγιο Ποτήριο. Η Θεία Κοινωνία είναι αυτό τούτο το σώμα και αυτό τούτο το αίμα του Χριστού. Και η πηγή της ζωής δεν περιέχει ίχνος φθοράς, ούτε είναι δυνατόν να μεταδώσει μικρόβια, όπως συνηγορεί η δισχιλιετής εμπειρία της Εκκλησίας. Όποιος κοινωνεί το σώμα και το αίμα του Χριστού «μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης», γίνεται και ο ίδιος σώμα και αίμα Χριστού. Κοινωνία δίχως την Θεία Κοινωνία δεν υπάρχει, όπως δεν γίνεται ποτιστικό κανένα χωράφι, αν ποτίζεται το διπλανό.

Ο θρήνος και το θαύμα [Κυριακή των Μυροφόρων] (3.5.2020)

Αδελφοί χριστιανοί, Χριστός Ανέστη!

Όρθρου βαθέως, πριν δηλαδή να χαράξει, μάς λέει η σημερινή ευαγγελική περικοπή [1], κίνησαν οι μυροφόρες γυναίκες, η Μαρία η Μαγδαληνή και η Ιωάννα και η Μαρία του Ιακώβου και άλλες μαζί μ’ αυτές, και ήλθαν στο μνημείο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, για να τόν θρηνήσουν για άλλη μια φορά και να καλύψουν με μύρα το άχραντο σώμα του, κατά την συνήθεια της εποχής εκείνης. Τον θρήνο όμως διαδέχτηκε απορία, καθώς βρήκαν τον λίθο του μνημείου μετακυλισμένο και άφαντο το σώμα του Χριστού. Φάνηκαν τότε δυο άνδρες με απαστράπτουσα φορεσιά και τούς είπαν: -Γιατί ψάχνετε τον ζωντανό ανάμεσα στους νεκρούς; δεν είναι εδώ αλλά σηκώθηκε‧ θυμηθείτε τὶ σάς είπε όταν ήταν ακόμη στην Γαλιλαία, ότι πρέπει ο υιός του ανθρώπου να παραδοθεί σε χέρια αμαρτωλών και να σταυρωθεί και την τρίτη ημέρα να αναστηθεί. Έτρεξαν με χαρά και ανήγγειλαν το γεγονός στους έντεκα μαθητές και σε όλους τους άλλους. Εκείνοι όχι μόνο δεν τις πίστεψαν, αλλά τούς φάνηκαν τα λόγια τους σαν παραλήρημα. Σηκώθηκε ο Πέτρος και έτρεξε στο μνημείο‧ είδε τα σάβανα να κείτονται κενά και αναχώρησε θαυμάζοντας το γεγονός.