Κυριακή ιγ´ εβδομάδας (30-8-2015)

Περί νήψεως 

Α´ Κορ. 16.13-24
Ἀδελφοί, γρηγορεῖτε, στήκετε ἐν τῇ πίστει, ἀνδρίζεσθε, κραταιοῦσθε· πάντα ὑμῶν ἐν ἀγάπῃ γενέσθω. Παρακαλῶ δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί· οἴδατε τὴν οἰκίαν Στεφανᾶ, ὅτι ἐστὶν ἀπαρχὴ τῆς ᾽Αχαΐας καὶ εἰς διακονίαν τοῖς ἁγίοις ἔταξαν ἑαυτούς· ἵνα καὶ ὑμεῖς ὑποτάσσησθε τοῖς τοιούτοις καὶ παντὶ τῷ συνεργοῦντι καὶ κοπιῶντι. Χαίρω δὲ ἐπὶ τῇ παρουσίᾳ Στεφανᾶ καὶ Φορτουνάτου καὶ ᾽Αχαϊκοῦ, ὅτι τὸ ὑμέτερον ὑστέρημα οὗτοι ἀνεπλήρωσαν· ἀνέπαυσαν γὰρ τὸ ἐμὸν πνεῦμα καὶ τὸ ὑμῶν. ἐπιγινώσκετε οὖν τοὺς τοιούτους. ᾽Ασπάζονται ὑμᾶς αἱ ἐκκλησίαι τῆς ᾽Ασίας. ἀσπάζεται ὑμᾶς ἐν Κυρίῳ πολλὰ ᾽Ακύλας καὶ Πρίσκιλλα σὺν τῇ κατ᾽ οἶκον αὐτῶν ἐκκλησίᾳ. Ἀσπάζονται ὑμᾶς οἱ ἀδελφοὶ πάντες. ᾽Ασπάσασθε ἀλλήλους ἐν φιλήματι ἁγίῳ. Ὁ ἀσπασμὸς τῇ ἐμῇ χειρὶ Παύλου. Εἴ τις οὐ φιλεῖ τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ἤτω ἀνάθεμα μαραν αθά. Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ᾽Ιησοῦ Χριστοῦθ μεθ᾽ ὑμῶν. Ἡ ἀγάπη μου μετὰ πάντων ὑμῶν ἐν Χριστῷ ᾽Ιησοῦ. Ἀμὴν.  

Μάς προτρέπει σήμερα ο απόστολος Παύλος, κατακλείοντας την πρώτη προς Κορινθίους επιστολή, να είμαστε σε πνευματική εγρήγορση, να παραμένουμε σταθεροί στην πίστη, να είμαστε ανδρείοι και δυνατοί, και να κάνουμε τα πάντα με αγάπη. Αυτή η μέριμνα αποτελεί για τον καθένα μας την ασφαλέστερη μέθοδο για τη σωτηρία μας, μάς οικοδομεί πνευματικά και μάς προφυλάσσει από κάθε κίνδυνο και λογισμό, ακόμα και από εκείνους που περιβάλλονται το ένδυμα της ευσέβειας.

Γρηγορείτε, μάς λέει ο απόστολος, δηλαδή να είστε ξύπνιοι και παρατηρητικοί, να μη κοιμάστε· γιατί εκείνος που κοιμάται δεν βλέπει τον κλέφτη που μπαίνει μέσα στον οίκο της ψυχής, αναστατώνει όλα τα υπάρχοντα και φεύγει, παίρνοντας μαζί του ό,τι πολυτιμότερο υπάρχει. Ούτε πάλι εκείνος που κοιμάται θα δει τον Νυμφίο να έρχεται, δεν θα προλάβει να βάλει λάδι στην λαμπάδα του και θα μείνει έξω από τη χαρά της Βασιλείας του Θεού. Η πνευματική εγρήγορση, την οποία οι Πατέρες της Εκκλησίας ονομάζουν νήψη, συνίσταται στη διαρκή παρατήρηση του νου, ώστε να περιφρουρείται ο έσω άνθρωπος και να πορεύεται με ασφάλεια την τρίβο της εν Χριστώ ζωής. Τρία βασικά σημεία έχει η νήψη, τα οποία και μάς απαριθμεί αμέσως ο απόστολος Παύλος.

Πρώτο, μείνετε σταθεροί στην πίστη, μη ταλαντεύεστε από λογισμούς αμφιβολίας ή από αιρέσεις ή από ιδεολογήματα ανθρώπινα, που σαν άνεμος προσπαθούν να γκρεμίσουν την οικία της ψυχής μας. Θεμέλιο και πέτρα της πίστεως είναι ο Χριστός, ο σαρκωθείς Υιός και Λόγος του Θεού, που σταυρώθηκε για τις δικές μας αμαρτίες και αναστήθηκε, ανυψώνοντας στον ουρανό κάθε άνθρωπο ο οποίος πιστεύει σε αυτόν. Ως άνθρωποι ίσως κάποιες φορές να ταλαντευόμαστε, σαν τον Πέτρο που ενώ με την προτροπή του Κυρίου περπατούσε στα κύματα, ολιγοπίστησε και καταποντίστηκε στη θάλασσα. Ωστόσο, ο Χριστός μάς είπε «εἰ δύνασαι πιστεῦσαι, πάντα δυνατὰ τῷ πιστεύοντι» (Μαρκ. 9.23). Επομένως, ακόμα και αν οι θύελλες και τρικυμίες του βίου μάς φοβίζουν, ας μη ολιγοπιστούμε· ακόμα και εάν απειλούν να γκρεμίσουν συνθέμελα τον οίκο της ψυχής μας, ας κρατούμε το ελάχιστο, δηλαδή την πίστη ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο Θεός και σωτήρ του κόσμου, ο οποίος μάς είπε ότι «ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν, ἐὰν ἔχητε πίστιν ὡς κόκκον σινάπεως, ἐρεῖτε τῷ ὄρει τούτῳ, μετάβηθι ἐντεῦθεν ἐκεῖ, καὶ μεταβήσεται· καὶ οὐδὲν ἀδυνατήσει ὑμῖν»(Ματθ. 17.20).

Δεύτερο, να είστε ανδρείοι και ισχυροί, μη γίνεστε μαλθακοί, υποχωρητικοί στους πειρασμούς και στις επιθυμίες. Δεν είναι άσχετη η πνευματική ανδρεία με την πίστη, απεναντίας· αν έχουμε πίστη βεβαία, τότε δεν μάς φοβίζει τίποτα, δεν μάς πτοεί κανένας εχθρός, δεν μάς αποπροσανατολίζει κανένας πειρασμός. Ανδρεία και δύναμη χρειάζεται και στην εργασία των εντολών του Θεού, τις οποίες συχνά ο πειρασμός προβάλλει ως δύσκολη και ακατόρθωτη. Άλλοτε πάλι, με αφορμή τις όποιες αμαρτίες μας, μάς ψιθυρίζει λογισμούς ακηδίας, δηλαδή παραίτησης από κάθε επιμέλεια πνευματική. Ανδρεία κι εδώ χρειάζεται, δηλαδή σταθερή απόφαση να πορευθούμε το δρόμο της επιστροφής στον πατρώο οίκο, να προσπέσουμε ταπεινά στην αγκαλιά του φιλάνθρωπου Θεού και να αιτήσουμε τη συγγνώμη και το έλεός του.

Τρίτο, τα πάντα σε εσάς να γίνονται με αγάπη, μην εχθρεύεστε ο ένας τον άλλο, μη διασπάστε. Η προς αλλήλους αγάπη αποτελεί τον σύνδεσμο της τελειότητας και τη ρίζα κάθε αγαθού. Είτε διδάσκει κανείς, είτε μαθαίνει, είτε άρχει, είτε άρχεται, τα πάντα να γίνονται με αγάπη. Αν λείψει η αγάπη τότε φθόνοι προκαλούνται και υπερηφάνειες, ακόμα και εξαιτίας των χαρισμάτων που έχει ο καθένας· προκαλούνται επίσης διαιρέσεις, ομάδες και παρατάξεις, ώστε άλλος να λέει ότι είναι του Κηφά και άλλος του Παύλου. Η έλλειψη αγάπης προσφέρει έδαφος στην καταλαλιά και στην κατάκριση, με αποτέλεσμα να γινόμαστε εμείς, οι αδελφοί, εχθροί και επίβουλοι της σωτηρίας των αδελφών μας. Αλλά και οι λογισμοί της αδικίας, τα εγκλήματα, η κάθε είδους αμαρτία, στο έλλειμμα της αγάπης βρίσκουν έρεισμα και στη συνέχεια γίνονται πράξη, καθότι έχει ψυγεί η αγάπη των πολλών. Από εδώ ξεκινούν οι έριδες, οι φιλονικίες, οι ζήλιες, οι φθόνοι, οι μάχες. Δίχως αγάπη δεν δύναται να είναι κανείς φιλάνθρωπος, βλέπει μόνο τα του οίκου του· αυτός μεθά, ο άλλος πεινάει, ετούτος ζει πολυτελώς, ο άλλος ρακένδυτος. Επειδή μάλιστα αγάπη για τον αδελφό δεν δύναται να έχει εκείνος που δεν αγαπά τον Χριστό, γι αυτό προσθέτει ο απόστολος «Εἴ τις οὐ φιλεῖ τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ἤτω ἀνάθεμα». Γιατί η αγάπη προς τον Χριστό τρέφει και την αναμεταξύ μας αγάπη και μάς συγκολλά στο ένα σώμα της Εκκλησίας, το άγιο και δίχως δόλο.

Η σωτηρία μας δεν οφείλεται μόνο στο σωτήριο έργο του Χριστού και στους καλούς διδασκάλους αλλά επαφίεται και στη δική μας πνευματική εργασία. Οι προτροπές που μάς δίνει σήμερα ο απόστολος Παύλος αποτελούν τις συνιστώσες της νήψεως, δηλαδή της πνευματικής εγρήγορσης και επιμέλειας. Ο κόσμος εν τω πονηρώ κείται, η τρεπτή φύση μας επιθυμεί συχνά τα γήινα και τα ακολουθεί ή δειλιάζει μπροστά στους πειρασμούς και στις δυσκολίες. Ας μη χάνουμε την πίστη μας στον Χριστό, ας μένουμε σταθεροί στην εργασία των εντολών του και ας καλλιεργούμε την αγάπη, η οποία γεννά τις αρετές και όλα τα κατά Θεόν αγαθά. Αμήν.

π. Χ.Β.