Ο νόμος και η καινή κτίσις
Γαλ. 6, 11-17
Ἀδελφοί, ἴδετε πηλίκοις ὑμῖν γράμμασιν ἔγραψα τῇ ἐμῇ χειρί. 12 ὅσοι θέλουσιν εὐπροσωπῆσαι ἐν σαρκί, οὗτοι ἀναγκάζουσιν ὑμᾶς περιτέμνεσθαι, μόνον ἵνα μὴ τῷ σταυρῷ τοῦ Χριστοῦ διώκωνται. 13 οὐδὲ γὰρ οἱ περιτετμημένοι αὐτοὶ νόμον φυλάσσουσιν, ἀλλὰ θέλουσιν ὑμᾶς περιτέμνεσθαι, ἵνα ἐν τῇ ὑμετέρᾳ σαρκὶ καυχήσωνται. 14 Ἐμοὶ δὲ μὴ γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ μὴ ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, δι' οὗ ἐμοὶ κόσμος ἐσταύρωται κἀγὼ τῷ κόσμῳ. 15 ἐν γὰρ Χριστῷ Ἰησοῦ οὔτε περιτομή τι ἰσχύει οὔτε ἀκροβυστία, ἀλλὰ καινὴ κτίσις. 16 καὶ ὅσοι τῷ κανόνι τούτῳ στοιχήσουσιν, εἰρήνη ἐπ' αὐτοὺς καὶ ἔλεος, καὶ ἐπὶ τὸν Ἰσραὴλ τοῦ Θεοῦ. 17 Τοῦ λοιποῦ κόπους μοι μηδεὶς παρεχέτω· ἐγὼ γὰρ τὰ στίγματα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματί μου βαστάζω.
Στη σημερινή περικοπή από την προς Γαλάτας επιστολή, ο απόστολος Παύλος αντιδιαστέλλει τον σταυρό του Χριστού με την περιτομή και κατ επέκταση με την τήρηση του Μωσαϊκού νόμου, γι αυτό και λέει κατηγορηματικά «ἐν γὰρ Χριστῷ Ἰησοῦ οὔτε περιτομή τι ἰσχύει οὔτε ἀκροβυστία, ἀλλὰ καινὴ κτίσις» (Γαλ.6.15).Εκείνη την εποχή είχε προκύψει ένα σοβαρό ερώτημα, εάν δηλαδή οι χριστιανοί πρέπει να περιτέμνονται ή όχι. Με αφορμή το ζήτημα αυτό, σε όλη την επιστολή διαπραγματεύεται το ερώτημα εάν και κατά πόσον οι χριστιανοί οφείλουν να εφαρμόζουν τις εντολές του νόμου, δηλαδή της Παλαιάς Διαθήκης.
Ο απόστολος Παύλος κάνει μια ρηξικέλευθη διαπίστωση: “όσοι ανάμεσά σας θέλουν να διακριθούν κατά την σάρκα, αυτοί σάς αναγκάζουν να περιτέμνεστε, μόνο και μόνο για να μη διώκονται για τον Σταυρό του Χριστού”. Αντιλαμβανόμαστε ότι η αξίωση για την επακριβή τήρηση των νόμων δεν πηγάζει από ευσέβεια, αλλά από ιδιοτέλεια και κενοδοξία, κινούμενη από σαρκικά, δηλαδή κοσμικά, ελατήρια και επομένως προσκρούει στο Ευαγγέλιο. Γιατί, ο Χριστός έφερε το πλήρωμα του νόμου, προβάλλοντας όχι την εξ έργων δικαίωση αλλά την εξ αγάπης κινούμενη αγαθοεργία. Όσοι επομένως εμμένουν στην αναγκαιότητα της τήρησης των παλαιών τύπων και των εντολών του νόμου, στην ουσία δεν έχουν βεβαία πίστη ότι ο Χριστός είναι ο Θεός και Σωτήρας του κόσμου. Απόδειξη της πνευματικής σύγχισης που τούς διακρίνει είναι κατά τον απόστολο το γεγονός ότι και οι ίδιοι δεν εφαρμόζουν τον νόμο, αλλά θέλουν να τον επιβάλλουν στους άλλους για να καυχώνται για την εξωτερική τους ευσέβεια. Πράγματι, κανείς από αυτούς δεν τηρεί για παράδειγμα το σάββατο, ούτε προσφέρει θυσίες ή το δέκατο των αγαθών του στον ναό, ή απέχει από το χοιρινό κρέας σαν βρώμικο. Εάν όμως προβάλλει τις εντολές του νόμου, τότε πρέπει να τις τηρεί όλες, γιατί ο νόμος λέει ότι και μια εντολή να μην τηρήσει τότε είναι ένοχος απέναντι στον νόμο.
Η σκιά και οι τύποι όμως έχουν παρέλθει, έχει έλθει η αλήθεια, ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο οποίος τελειοποίησε τον νόμο* και κατήργησε τους τύπους, όπωςγίνεται φανερό στην επί του όρους ομιλία, η οποία αναπτύσσεται στα κεφάλαια 5, 6 και 7 του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου. Λέει πολλά εκεί ο Κυριος, αξίζει όμως να θυμηθούμε μια μόνο φράση: «Ἠκούσατε ὅτι ἐρρέθη, Ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου καὶ μισήσεις τὸν ἐχθρόν σου. ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν, ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, εὐλογεῖτε τοὺς καταρωμένους ὑμᾶς, καλῶς ποιεῖτε τοῖς μισοῦσιν ὑμᾶς καὶ προσεύχεσθε ὑπὲρ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑμᾶς καὶ διωκόντων ὑμᾶς, ὅπως γένησθε υἱοὶ τοῦ πατρὸς ὑμῶν τοῦ ἐν οὐρανοῖς, ὅτι τὸν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπὶ πονηροὺς καὶ ἀγαθοὺς καὶ βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους» (Ματθ. 5.43 – 45). Στην αγωνία για την αναζήτηση της δικαιοσύνης, η οποία κυριαρχεί στην Παλαιά Διαθήκη, αντιπροβάλλει την αγάπη και την φιλανθρωπία, η οποία είναι το κύριο γνώρισμα της Καινής Διαθηκης. Γι αυτό και έδωσε στους μαθητές του και σε όλους εμάς μία καινούρια εντολή: «ἐντολὴν καινὴν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους, καθὼς ἠγάπησα ὑμᾶς ἵνα καὶ ὑμεῖς ἀγαπᾶτε ἀλλήλους. ἐν τούτῳ γνώσονται πάντες ὅτι ἐμοὶ μαθηταί ἐστε, ἐὰν ἀγάπην ἔχητε ἐν ἀλλήλοις» (Ιω. 13.34 – 35).
Εάν για τον Αδάμ η τήρηση της μίας και μόνης εντολής προϋπέθετε σεβασμό προς τον Θεό, η εξορία από τον παράδεισο δεν οφείλονταν στην ποιότητα του καρπού που έφαγε, αλλά στην ανυπακοή, στην αθέτηση του θελήματος του Θεού. Το ίδιο ισχύει και για όλο τον κόσμο της Παλαιάς Διαθήκης, το ζητούμενο δεν ήταν αυτοί καθαυτοί οι νόμοι, αλλά η υπακοή στις εντολές του Θεού. Ο νέος Αδάμ, ο Χριστός, δίνει μια διαφορετική προοπτική: ανακαινίζει τον άνθρωπο και την κτίση διά της αναστάσεώς του, και καλεί όλους μας, ως πιστά και σεσωσμένα τέκνα του Θεού να εκφράσουμε την αγάπη μας προς τον Θεό με την αγάπη προς τον πλησίον· γιατί «ἐν ταύταις ταῖς δυσὶν ἐντολαῖς ὅλος ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται κρέμανται»(Ματθ. 22.40).
Ας έχουμε επομένως όλα αυτά στο νου μας, και ας μη προσπαθούμε να επιβάλλουμε στον εαυτό μας ούτε στους αδελφούς μας νόμους και τύπους και συμπεριφορές οι οποίες αποβλέπουν στο εξωτερικό σχήμα ή στην τήρηση μιας ομοιόμορφης, καθώς πρέπει εικόνας, ή στην τυπική καλλιέργεια μιας κενής κατά τα άλλα ευσέβειας. Εάν πιστεύουμε ότι ο Χριστός διά του σταυρού και της αναστάσεώς του ανακαίνισε τον παλαιόν άνθρωπο, τότε καύχημά μας, όπως μάς λέει σήμερα ο απόστολος Παύλος, δεν είναι ο νόμος αλλά ο σταυρός του Κυρίου και εντολή καινούρια η φιλανθρωπία και η αγάπη στα πρότυπα της άπειρης αγάπης του Θεού. Αυτήν οφείλουμε να επιδιώκουμε, αυτήν να καλλιεργούμε, την αγάπη που δεν διακρίνει τον ευσεβή από την πόρνη, τον ληστή ή τον τελώνη, τους οποίους όχι μόνο αγάπησε ο Χριστός, αλλά και με μεγάλη ευκολία ανταποκρίθηκε στην απλότητα της πίστεώς τους και γιαυτό τούς παρέσχε την συγγνώμη και την χάρη της απολυτρώσεως. Αμήν.
π. Χ.Β.
_____________________
*Ματθ. 5.17: “Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι ἀλλὰ πληρῶσαι”.
---> άλλο κήρυγμα στην ίδια περικοπή: Το καύχημα του Σταυρού
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου