Όταν πηγαίνουμε οι Έλληνες στην Πόλη δε νιώθουμε πως επισκεπτόμαστε κάποιον ξένο τόπο, αλλά ότι επιστρέφουμε στην πατρογονική μας εστία. Τούτο το αίσθημα κορυφώνεται και συνειδητοποιείται σαν βρεθούμε στην Αγιά-Σοφιά. Γιατί αυτή η Πόλη ήταν για περίπου χίλια χρόνια το σημείο αναφοράς του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας. Γιατί ακόμα και σήμερα αποτελεί σύμβολο του γένους μας, ενός παρελθόντος ένδοξου που παρήγαγε πολιτισμό απαράμιλλο.
Το ‘χουμε άλλωστε στο αίμα μας, να φτιάχνουμε από τις πέτρες παιδιά, να χτίζουμε Παρθενώνες και Μιστράδες, να εκτονώνουμε την αέναη ανησυχία μας σε μορφές από μάρμαρο και πέτρα, από ξύλο και χρώματα, να σημαδεύουμε την κάθε εποχή με μια σφραγίδα ανεξίτηλη, που αποτελεί το αντικέιμενο απορίας, μελέτης και θαυμασμού των μετά από μας…
Μέσα στο διάβα των χιλιετηρίδων που συνοδεύει την παρουσία μας σ’ αυτό τον τόπο, χειρότερες στιγμές θεωρήθηκαν εκείνες κατά τις οποίες διακόπηκε, προσωρινά, η δημιουργική πορεία του πολιτισμού μας. Τέτοιες αποφράδες ημερομηνίες είναι δύο: η καταστροφή της Κορίνθου από τους Ρωμαίους το 146 π.Χ. και η άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 από τους Τούρκους. Την πρώτη φορά σημειώθηκε το τέλος του κλασικού Ελληνισμού, την δεύτερη το πέρας του Βυζαντινού πολιτισμού.
Παρθενώνας και Αγιά-Σοφιά. Κορυφαίες δημιουργίες για τις οποίες καυχόμαστε στους αιώνες. Περικλής και Ιουστινιανός, μορφές που ενσαρκώνουν την σοφία στην διοίκηση και οργάνωση του πολιτεύματος. Φειδίας και Πανσέληνος, χέρια που η ιστορία τα έχει περιβάλλει με την αποθέωση του θρύλου…
29 Μαΐου 1453. Θρηνούμε. Αναλογιζόμαστε τα λάθη, τις δυσκολίες, τους κινδύνους. Μελαγχολούμε για το χαμό της Πόλης, της αγαπημένης. Αναπολούμε τις μέρες της παλαιάς δόξας. Χωρίς μισαλλοδοξίες. Αλλά με πληγωμένη περηφάνια, με νοσταλγική διάθεση, με συνείδηση πως το παρελθόν δεν επιστρέφει… Γι’ αυτό και δεν τρέφουμε εχθρικά αισθήματα προς αυτούς που έγιναν οι κύριοι της Πόλης μας μέχρι και σήμερα.
Είναι όμως στο χέρι μας να αποδείξουμε πως είμαστε επάξιοι συνεχιστές των ένδοξων προγόνων μας, εκείνων που έχτισαν τον Παρθενώνα, που ζωγράφισαν το Πρωτάτο και φιλοτέχνησαν τα θαυμάσια ψηφιδωτά του Δαφνίου και της Μονής της Χώρας. Έχουμε τούτη τη δύναμη, δεν μας λείπει η δημιουργική πνοή, μπορούμε και σήμερα να διαμορφώσουμε τον πολιτισμό. Αρκεί να ξεφύγουμε απ’ τη μιζέρια της καθημερινής τύρβης, να ασχοληθούμε με πράγματα πιο ευγενή από το χρηματιστήριο και τα «φρουτάκια», να διευρύνουμε τους προσωπικούς μας ορίζοντες, να τους επεκτείνουμε ως τα κατάβαθα της ρίζας μας και να τους εκτοξεύσουμε στο επέκεινα.
Άλωση δεν είναι η απώλεια των εδαφών, ούτε η κατάργηση των πολιτειακών θεσμών. Ουσιαστικότερη από τούτα τα εξωτερικά χαρακτηριστικά είναι η ανακοπή της πολιτισμικής πορείας, η εσωτερική παρακμή, το σβήσιμο της φλόγας που μεταλαμπαδεύεται από γενιά σε γενιά.
Σήμερα δεν υπάρχουν αποφράδες ημέρες. Γιατί οι αλώσεις συντελούνται αθόρυβα, ανεπαίσθητα, μέσα μας. Αυτό το έχουν αντιληφθεί όσοι θέλουν να κατάρχουν των λαών. Και φροντίζουν με πολλούς τρόπους να κοιμίζουν την παράδοση και τον πολιτισμό που προσδιορίζει και οριοθετεί τους διάφορους λαούς. Στο μίξερ της παγκόσμιας ομογενοποίησης διαλύονται όλα τούτα τα στοιχεία, εξαλείφονται και αποσιωπούνται. Ας μην ξεχνάμε όμως δύο πράγματα: πρώτα, ότι ο πολιτισμός μας είναι η ταυτότητά μας, και οφείλουμε να τον καλλιεργούμε. Κι έπειτα πως η ομορφιά βρίσκεται στην ποικιλομορφία!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου