Κυριακή Ε' Νηστειών

Μάρκ. 10, 32-45

Με τη σημερινή περικοπή από το Ευαγγέλιο του Μάρκου, η αγία μας Εκκλησία μας εισάγει στο πνεύμα του Πάθους του Κυρίου μας. Καθώς ανέβαιναν στα Ιεροσόλυμα, ο Χριστός προετοιμάζει τους μαθητές Του για όσα θα συμβούν, για την σύλληψή Του από τους αρχιερείς και τους γραμματείς, για την καταδίκη Του και τον σταυρικό Του θάνατο, για την Ανάστασή Του την τρίτη ημέρα. Και τους τα λέει όλα αυτά ώστε να μη δειλιάσουν μπροστά στα γεγονότα που θα συμβούν, αλλά να έχουν πίστη και να κατανοήσουν το σκοπό για τον οποίο ο Υιός του Θεού προσφέρει τον εαυτό Του θυσία για τη σωτηρία του κόσμου.

Ωστόσο οι μαθητές φαίνεται ότι αδυνατούν να κατανοήσουν το πνευματικό μέγεθος των πραγμάτων, και παραμένουν προσκολλημένοι στην εβραϊκή πεποίθηση της εποχής, ότι ο Μεσσίας επρόκειτο να σώσει τον ισραηλιτικό λαό από τη δουλεία των Ρωμαίων. Γι αυτό σπεύδουν ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, και ζητούν από τον Κύριο, όταν έλθει με όλη τη δόξα Του, να καθίσουν ένας στα δεξιά Του κι ένας στα αριστερά Του. “Δεν ξέρετε τί ζητάτε”, τους απαντά· και θέτει το ερώτημα: “μπορείτε να πιείτε το ποτήριο που πίνω και να βαπτισθείτε το βάπτισμα που εγώ βαπτίζομαι;”, υπονοώντας τη θυσία και τον θάνατο που επρόκειτο να υποστεί. Στην καταφατική τους απάντηση, τους λέει ότι και αυτοί θα μαρτυρήσουν για το Ευαγγέλιο, δεν τους εγγυάται όμως ότι θα καθίσουν στα δεξιά Του και στα αριστερά Του.

Ίσως φαίνεται σκληρός ο λόγος του Χριστού, να ζητά από τη μια την θυσία των μαθητών Του, και από την άλλη να μην τους υπόσχεται ότι θα τους ανταμείψει με ό,τι εκείνοι ζητούν. Θέλει όμως να δείξει σε όλους μας ότι το κίνητρο για την κάθε θυσία στη ζωή μας, ιδιαίτερα για την πνευματική μας ζωή και προκοπή, δεν πρέπει να είναι μια σχέση δοσοληψίας ανάμεσα σε εμάς και τον Θεό, αλλά να προέρχεται από την αγάπη μας προς Αυτόν. Θέλει να μας δείξει ότι όταν ο άνθρωπος εμφορείται από την αγάπη του Θεού, τότε προσφέρει και προσφέρεται χωρίς να επιζητεί κανένα αντάλλαγμα, αλλά επειδή έτσι υπαγορεύει η καρδιά του, κατά το υπόδειγμα του ίδιου του Κυρίου μας.

Για τον λόγο αυτό συνεχίζει ο Χριστός, τονίζοντας την διαφορά ανάμεσα στην κοσμική εξουσία και στην κατά Θεόν υπεροχή: “Γνωρίζετε καλά”, τους λέει, “ότι εκείνοι που νομίζουν ότι εξουσιάζουν τα έθνη, τα κατακτούν, και οι άρχοντές τους τα καταδυναστεύουν. Να μη συμβαίνει όμως το ίδιο με εσάς, αλλά όποιος από εσάς θέλει να γίνει μέγας, ας διακονεί τους πάντες, και όποιος θέλει να γίνει πρώτος, ας είναι πάντων δούλος. Γιατί και ο υιός του ανθρώπου δεν ήλθε στη γη για να τον υπηρετούν, αλλά για να διακονήσει τους ανθρώπους και να δώσει την ζωή Του λύτρο αντί πολλών”.

Αυτά τα τελευταία λόγια του Κυρίου μας έχουν μεγάλη και διαχρονική

σημασία. Μέσα στην παγκόσμια ιστορία οι έννοιες του πρώτου και της εν γένει υπεροχής έχουν ταυτιστεί με την εξουσία, με την επιβολή, με την καταπίεση των ανθρώπων που βρίσκονται σε δεύτερη μοίρα. Η ανθρώπινη υπεροχή έχει ταυτιστεί με τον εγωισμό, με την ικανοποίηση που προσφέρει η δυνατότητα κάποιων να καθορίζουν τις ζωές των άλλων ανθρώπων και να τους μεταχειρίζονται ως πιόνια, επιβάλλοντας και απαιτώντας ακόμη και παράλογα πράγματα. Τα παραδείγματα βασιλέων, αρχόντων, ανθρώπων που στο όνομα της υπεροχής τους ή της δύναμής τους καταπιέζουν τους συνανθρώπους τους, είναι πολλά.

Όπως πολλά είναι επίσης και τα παραδείγματα εκείνων που επειδή έχουν κάποια δύναμη, εκδηλώνονται εξουσιαστικά και καταπιεστικά στους συνανθρώπους τους: από τον πλούσιο που θέλει να επιβάλλει τα συμφέροντά του στην κοινωνία, μέχρι τον απλό υπάλληλο μιας υπηρεσίας που ταλαιπωρεί τον απλό πολίτη, η ίδια τάση καταπίεσης προς τον συνάνθρωπο εκφράζεται και ασκείται. Ο εγωισμός και περιφρόνηση και απαξία προς τους άλλους ανθρώπους είναι αυτή που υπαγορεύει τέτοιου είδους συμπεριφορές και αντί να θεραπεύει τα τραύματα της κοινωνίας στην ουσία τα επιδεινώνει και προσθέτει και άλλα.

Το παράδειγμα του Χριστού όμως και η εντολή Του βρίσκονται στην αντίθετη κατεύθυνση. Μεγαλείο για τον Θεό αποτελεί η αγάπη και η προσφορά, γιατί μόνο μέσα από την θυσία και τον Σταυρό μπορεί να υπάρξει Ανάσταση. Το να κάνει κανείς επίδειξη της δυνάμεώς του είναι εύκολο, όπως επίσης και να την ασκήσει σε βάρος των άλλων ανθρώπων. Το να επιστρατεύσει όμως τις όποιες δυνάμεις διαθέτει στην υπηρεσία του πλησίον, να αρνηθεί την υπεροχή του και να προσφέρει ακόμα και τη ζωή του για το συμφέρον των άλλων, απαιτεί μεγάλο αγώνα και τεράστια αποθέματα αγάπης και ταπεινώσεως.

Αυτή την αγάπη, αυτή τη διάθεση αυτοθυσίας και προσφοράς ήλθε να μας διδάξει ο Χριστός, θέτοντας ως παράδειγμα τον ίδιο Του τον εαυτό. Αυτό το πνεύμα έχει ανάγκη και η εποχή μας, αλλά και η ζωή μας στην καθημερινότητά της, αν θέλουμε πράγματι να ζήσουμε ουσιαστικά το μήνυμα του Ευαγγελίου και το βαθύτερο νόημα των Παθών και της Αναστάσεως του Κυρίου μας, που σε λίγες ημέρες θα εορτάσουμε.