Τα όπλα της δικαιοσύνης, τα δεξιά και τα αριστερά
Β' Κορ. 6.1-10
Ἀδελφοί, συνεργοῦντες δὲ καὶ παρακαλοῦμεν μὴ
εἰς κενὸν τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ δέξασθαι ὑμᾶς· 2 - λέγει γάρ· καιρῷ δεκτῷ
ἐπήκουσά σου καὶ ἐν ἡμέρᾳ σωτηρίας ἐβοήθησά σοι· ἰδοὺ νῦν καιρὸς
εὐπρόσδεκτος, ἰδοὺ νῦν ἡμέρα σωτηρίας - 3 μηδεμίαν ἐν μηδενὶ διδόντες
προσκοπήν, ἵνα μὴ μωμηθῇ ἡ διακονία, 4 ἀλλ' ἐν παντὶ συνιστῶντες ἑαυτοὺς
ὡς Θεοῦ διάκονοι, ἐν ὑπομονῇ πολλῇ, ἐν θλίψεσιν, ἐν ἀνάγκαις, ἐν
στενοχωρίαις, 5 ἐν πληγαῖς, ἐν φυλακαῖς, ἐν ἀκαταστασίαις, ἐν κόποις, ἐν
ἀγρυπνίαις, ἐν νηστείαις, 6 ἐν ἁγνότητι, ἐν γνώσει, ἐν μακροθυμίᾳ, ἐν
χρηστότητι, ἐν Πνεύματι ἁγίῳ, ἐν ἀγάπῃ ἀνυποκρίτῳ, 7 ἐν λόγῳ ἀληθείας,
ἐν δυνάμει Θεοῦ, διὰ τῶν ὅπλων τῆς δικαιοσύνης τῶν δεξιῶν καὶ ἀριστερῶν,
8 διὰ δόξης καὶ ἀτιμίας, διὰ δυσφημίας καὶ εὐφημίας, ὡς πλάνοι καὶ
ἀληθεῖς, 9 ὡς ἀγνοούμενοι καὶ ἐπιγινωσκόμενοι, ὡς ἀποθνήσκοντες καὶ ἰδοὺ
ζῶμεν, ὡς παιδευόμενοι καὶ μὴ θανατούμενοι, 10 ὡς λυπούμενοι ἀεὶ δὲ
χαίροντες, ὡς πτωχοὶ, πολλοὺς δὲ πλουτίζοντες, ὡς μηδὲν ἔχοντες καὶ
πάντα κατέχοντες.
Σάς παρακαλώ, μάς λέει σήμερα ο απόστολος Παύλος, να δεχθείτε την χάρη του Θεού και μη την αφήσετε να πέσει στο κενό, ενώ στη συνέχεια επεξηγεί το νόημα της προτροπής του, συνδέοντας την πίστη με τα έργα του αληθινού μαθητή του Χριστού, και τέλος απαριθμεί τις δυσκολίες και τις ευλογίες της εν Χριστώ ζωής αλλά και τα πνευματικά όπλα με τα οποία οφείλουμε να είμαστε οπλισμένοι. Μην αφήνετε, λέει, την χάρη του Θεού να πέσει στο κενό, δεχθείτε δηλαδή την ευεργεσία της απολυτρώσεως, διά της πίστεως στο μυστήριο της ενανθρωπήσεως του Υιού και Λόγου του Θεού και εν συνεχεία του Πάθους και της Αναστάσεως του Χριστού, και επικυρώστε αυτή την πίστη σας και την δωρεά του Θεού με τα αντίστοιχα έργα. Διότι ποιο το όφελος, αν με τα λόγια πιστεύουμε στον Θεό και αποδεχόμαστε τις ευεργεσίες του και ενώ έχουμε γίνει φίλοι του επιστρέφουμε στα πάθη μας; γιατί όταν αμαρτάνουμε ο ίδιος μας ο βίος μάς καθιστά εχθρούς του Θεού και ακυρώνει όσα με τα λόγια διακηρύσσουμε και αφήνει έτσι την χάρη του Θεού να πέσει στο κενό.
Και για να μη θεωρήσουμε πως έχουμε καιρό μπροστά μας, μάς υπενθυμίζει τους λόγους του Κυρίου διά στόματος του προφήτη Ησαΐα: «καιρῷ δεκτῷ ἐπήκουσά σου καὶ ἐν ἡμέρᾳ σωτηρίας ἐβοήθησά σοι» (Ησ. 49.8), υπογραμμίζοντας ότι τώρα είναι ο καιρός ο ευπρόσδεκτος και η ημέρα της σωτηρίας. Καιρός ευπρόσδεκτος είναι γιατί μάς παρέχεται η χάρις, η δωρεά της αφέσεως, χωρίς να μάς καταλογίζονται ευθύνες για τα αμαρτήματά μας, για τα οποία έχουμε μετανοήσει, αλλά οι ικεσίες μας γίνονται αποδεκτές από τον Θεό, ο οποίος και μάς παρέχει την εξ ύψους βοήθεια και σωτηρία, την απαλλαγή από τη αμαρτία, την δικαιοσύνη, τον αγιασμό. Καιρός ευπρόσδεκτος είναι ο παρόν βίος μας, όχι καιρός δικαστηρίου αλλά χάριτος και σωτηρίας, μιας που ο Χριστός δεν ήλθε να κρίνει τον κόσμο αλλά να τον σώσει*, ενώ η κρίση είναι έργο της Δευτέρας Παρουσίας του**.
Για να μη πέσει η χάρις του Θεού στο κενό και για να αποβεί ευπρόσδεκτος και καρποφόρος πνευματικά η ευεργεσία του Θεού μάς καθιστά προσεκτικούς ο απόστολος Παύλος, να μη δώσουμε καμία αφορμή σε κανέναν ώστε να κατηγορηθεί η διακονία μας, αλλά να καταστήσουμε και να αποδεικνύουμε έμπρακτα τον εαυτό μας ως πραγματικό διάκονο του Θεού. Για τον σκοπό αυτό μάς συνιστά υπομονή πολή, στις θλίψεις, στις στενοχώριες, στις πληγές, στις φυλακίσεις, στις αγρυπνίες, στις νηστείες, κι από την άλλη μάς προτρέπει να έχουμε αγνότητα, γνώση της αληθείας, να είμαστε μακρόθυμοι, ενάρετοι, να ζούμε εν Αγίω Πνεύματι, να έχουμε αγάπη ανυπόκριτη και λόγο αληθείας, κι όλα αυτά με την δύναμη του Θεού και οπλισμένοι με τα όπλα της δικαιοσύνης, τα δεξιά και τα αριστερά.
Ας προσέξουμε αυτό το σημείο. Η αναφορά σε δεξιά και αριστερά όπλα δεν υπονοεί θεμιτά και αθέμιτα μέσα. Κάτι τέτοιο αντιβαίνει στο Ευαγγέλιο, ακυρώνει τον ίδιο τον Χριστό. Αριστερά καλεί εκείνα που φαίνονται λυπηρά, και δεξιά πάλι εκείνα που παραπέμπουν ευθέως στις αρετές. Ποια είναι αυτά; τα απαριθμεί αμέσως: η δόξα των ανθρώπων και η ατιμία, η δυσφήμηση και η ευφημία, το να λογιζόμαστε πλάνοι και να είμαστε αληθείς, να μοιάζουμε χαμένοι για τον κόσμο αλλά να μάς γνωρίζει ο Θεός, να θεωρούμαστε νεκροί για τον κόσμο και να είμαστε αληθινά ζωντανοί, να ταλαιπωρούμαστε από τους πειρασμούς αλλά να μη χανόμαστε, να θεωρούμαστε για τον κόσμο λυπούμενοι αλλά να μετέχουμε της πνευματικής χαράς και ηδονής, να είμαστε πτωχοί και να πλουτίζουμε τους πάντες, να μην έχουμε τίποτα το βιοτικό δικό μας και όμως να κατέχουμε όλα τα πνευματικά.
Την αντίφαση αυτή με το πνεύμα του κόσμου εξηγεί ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «διότι μόνοι οι πιστοί είναι ορθοί κριτές των πραγμάτων, και δεν χαίρονται ή λυπούνται με τα ίδια πράγματα που χαίρονται και λυπούνται οι άλλοι», και τούτο επειδή έχουν υγιή τα πνευματικά τους μάτια και μπορούν και ατενίζουν το φως της αληθείας του Θεού. Γνωρίζουν επίσης ποια είναι τα πρόσκαιρα και ποια τα αιώνια αγαθά, γι αυτό υπομένουν τις θλίψεις και τις δυσκολίες με χαρά. Γι αυτό και δεν επιζητούν την δικαίωση των ανθρώπων, αλλά την δικαιοσύνη του Θεού.
Αν προσπαθήσουμε να ζυγίσουμε την ζωή μας σύμφωνα με τα παραπάνω, θα διαπιστώσουμε ότι σε πολλά υστερούμε. Δεν είναι λίγες οι φορές που διαμαρτυρόμαστε επειδή μάς αδικούν, ή επειδή μάς κακολογούν, ή επειδή διωκόμαστε έμμεσα ή άμεσα για την πίστη μας. Δεν είναι λίγες οι φορές που γινόμαστε σκυθρωποί και περίλυποι επειδή εξαιτίας των θλίψεων, των δοκιμασιών, των προσβολών και των πειρασμών που αντιμετωπίζουμε, ή της νηστείας που κάνουμε ή της υπομονής που καλούμαστε να επιδείξουμε. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν έχουμε βαθειά και βεβαία πίστη στον Χριστό, ούτε αγάπη γνήσια προς τον Θεό και προς τους ανθρώπους. Διαφορετικά θα συμφωνούσαμε με τον απόστολο Παύλο ότι όλα είναι σκύβαλα προκειμένου να κερδήσουμε τον Χριστό και την δικαιοσύνη του, προκειμένου να γνωρίσουμε τον Χριστό και την δύναμη της Αναστάσεώς του και να κοινωνήσουμε στα παθήματά του ώστε να μετάσχουμε στην ανάσταση των νεκρών***.
Γι αυτό κι εμείς, όταν πάσχουμε κάτι για τον Χριστό, όχι μόνο να το υπομένουμε γενναία αλλά ας χαιρόμαστε, κι όταν νηστεύουμε ας ευφραινόμαστε σαν να είμαστε σε πλουσιοπάροχο τραπέζι, κι αν μας υβρίζουν ας χορεύουμε σαν να μας εγκωμίαζαν, κι αν δαπανώμαστε ας έχουμε στο νου μας ότι κερδίζουμε, κι αν δίνουμε στους φτωχούς ελεημοσύνη ας θεωρούμε ότι λαμβάνουμε, διαφορετικά ακόμα και η ελεημοσύνη γίνεται επαχθής και φορτική για την ψυχή μας. Αλλά και για κάθε αρετή ας μη αναλογιζόμαστε τους κόπους και τις αντιξοότητες, αλλά το πνευματικό κέρδος και προ πάντων το παράδειγμα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ο οποίος υπέμεινε τα πάντα και μακροθύμησε ακόμα και για τους σταυρωτές του. Αν έχουμε αυτά στο νου μας όχι μόνο θα αντεπεξέλθουμε εύκολα στις δυσκολίες του βίου, τις οποίες ο πειρασμός πολλαπλασιάζει όταν μάς βλέπει να αγωνιζόμαστε κατά Θεόν, αλλά και όλος ο βίος μας θα είναι πλήρης χαράς και χάριτος. Γιατί τίποτα δεν μπορεί να δώσει μεγαλύτερη ηδονή από το να γνωρίζουμε και να πράττουμε το αγαθό. Αμήν.
π. Χ.Β.
______________
* Βλ. Ιω. 12.47: «οὐ γὰρ ἦλθον ἵνα κρίνω τὸν κόσμον, ἀλλ' ἵνα σώσω τὸν κόσμον».
** Πρβλ. Ματθ. 25.31-44
*** Πρβλ. Φιλιπ. 3.7-11: «᾿Αλλ' ἅτινα ἦν μοι κέρδη, ταῦτα ἥγημαι διὰ τὸν Χριστὸν ζημίαν. 8 ἀλλὰ μενοῦνγε καὶ ἡγοῦμαι πάντα ζημίαν εἶναι διὰ τὸ ὑπερέχον τῆς γνώσεως Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ τοῦ Κυρίου μου, δι' ὃν τὰ πάντα ἐζημιώθην, καὶ ἡγοῦμαι σκύβαλα εἶναι ἵνα Χριστὸν κερδήσω 9 καὶ εὑρεθῶ ἐν αὐτῷ μὴ ἔχων ἐμὴν δικαιοσύνην τὴν ἐκ νόμου, ἀλλὰ τὴν διὰ πίστεως Χριστοῦ, τὴν ἐκ Θεοῦ δικαιοσύνην ἐπὶ τῇ πίστει, 10 τοῦ γνῶναι αὐτὸν καὶ τὴν δύναμιν τῆς ἀναστάσεως αὐτοῦ καὶ τὴν κοινωνίαν τῶν παθημάτων αὐτοῦ, συμμορφούμενος τῷ θανάτῳ αὐτοῦ, 11 εἴ πως καταντήσω εἰς τὴν ἐξανάστασιν τῶν νεκρῶν».
Σάς παρακαλώ, μάς λέει σήμερα ο απόστολος Παύλος, να δεχθείτε την χάρη του Θεού και μη την αφήσετε να πέσει στο κενό, ενώ στη συνέχεια επεξηγεί το νόημα της προτροπής του, συνδέοντας την πίστη με τα έργα του αληθινού μαθητή του Χριστού, και τέλος απαριθμεί τις δυσκολίες και τις ευλογίες της εν Χριστώ ζωής αλλά και τα πνευματικά όπλα με τα οποία οφείλουμε να είμαστε οπλισμένοι. Μην αφήνετε, λέει, την χάρη του Θεού να πέσει στο κενό, δεχθείτε δηλαδή την ευεργεσία της απολυτρώσεως, διά της πίστεως στο μυστήριο της ενανθρωπήσεως του Υιού και Λόγου του Θεού και εν συνεχεία του Πάθους και της Αναστάσεως του Χριστού, και επικυρώστε αυτή την πίστη σας και την δωρεά του Θεού με τα αντίστοιχα έργα. Διότι ποιο το όφελος, αν με τα λόγια πιστεύουμε στον Θεό και αποδεχόμαστε τις ευεργεσίες του και ενώ έχουμε γίνει φίλοι του επιστρέφουμε στα πάθη μας; γιατί όταν αμαρτάνουμε ο ίδιος μας ο βίος μάς καθιστά εχθρούς του Θεού και ακυρώνει όσα με τα λόγια διακηρύσσουμε και αφήνει έτσι την χάρη του Θεού να πέσει στο κενό.
Και για να μη θεωρήσουμε πως έχουμε καιρό μπροστά μας, μάς υπενθυμίζει τους λόγους του Κυρίου διά στόματος του προφήτη Ησαΐα: «καιρῷ δεκτῷ ἐπήκουσά σου καὶ ἐν ἡμέρᾳ σωτηρίας ἐβοήθησά σοι» (Ησ. 49.8), υπογραμμίζοντας ότι τώρα είναι ο καιρός ο ευπρόσδεκτος και η ημέρα της σωτηρίας. Καιρός ευπρόσδεκτος είναι γιατί μάς παρέχεται η χάρις, η δωρεά της αφέσεως, χωρίς να μάς καταλογίζονται ευθύνες για τα αμαρτήματά μας, για τα οποία έχουμε μετανοήσει, αλλά οι ικεσίες μας γίνονται αποδεκτές από τον Θεό, ο οποίος και μάς παρέχει την εξ ύψους βοήθεια και σωτηρία, την απαλλαγή από τη αμαρτία, την δικαιοσύνη, τον αγιασμό. Καιρός ευπρόσδεκτος είναι ο παρόν βίος μας, όχι καιρός δικαστηρίου αλλά χάριτος και σωτηρίας, μιας που ο Χριστός δεν ήλθε να κρίνει τον κόσμο αλλά να τον σώσει*, ενώ η κρίση είναι έργο της Δευτέρας Παρουσίας του**.
Για να μη πέσει η χάρις του Θεού στο κενό και για να αποβεί ευπρόσδεκτος και καρποφόρος πνευματικά η ευεργεσία του Θεού μάς καθιστά προσεκτικούς ο απόστολος Παύλος, να μη δώσουμε καμία αφορμή σε κανέναν ώστε να κατηγορηθεί η διακονία μας, αλλά να καταστήσουμε και να αποδεικνύουμε έμπρακτα τον εαυτό μας ως πραγματικό διάκονο του Θεού. Για τον σκοπό αυτό μάς συνιστά υπομονή πολή, στις θλίψεις, στις στενοχώριες, στις πληγές, στις φυλακίσεις, στις αγρυπνίες, στις νηστείες, κι από την άλλη μάς προτρέπει να έχουμε αγνότητα, γνώση της αληθείας, να είμαστε μακρόθυμοι, ενάρετοι, να ζούμε εν Αγίω Πνεύματι, να έχουμε αγάπη ανυπόκριτη και λόγο αληθείας, κι όλα αυτά με την δύναμη του Θεού και οπλισμένοι με τα όπλα της δικαιοσύνης, τα δεξιά και τα αριστερά.
Ας προσέξουμε αυτό το σημείο. Η αναφορά σε δεξιά και αριστερά όπλα δεν υπονοεί θεμιτά και αθέμιτα μέσα. Κάτι τέτοιο αντιβαίνει στο Ευαγγέλιο, ακυρώνει τον ίδιο τον Χριστό. Αριστερά καλεί εκείνα που φαίνονται λυπηρά, και δεξιά πάλι εκείνα που παραπέμπουν ευθέως στις αρετές. Ποια είναι αυτά; τα απαριθμεί αμέσως: η δόξα των ανθρώπων και η ατιμία, η δυσφήμηση και η ευφημία, το να λογιζόμαστε πλάνοι και να είμαστε αληθείς, να μοιάζουμε χαμένοι για τον κόσμο αλλά να μάς γνωρίζει ο Θεός, να θεωρούμαστε νεκροί για τον κόσμο και να είμαστε αληθινά ζωντανοί, να ταλαιπωρούμαστε από τους πειρασμούς αλλά να μη χανόμαστε, να θεωρούμαστε για τον κόσμο λυπούμενοι αλλά να μετέχουμε της πνευματικής χαράς και ηδονής, να είμαστε πτωχοί και να πλουτίζουμε τους πάντες, να μην έχουμε τίποτα το βιοτικό δικό μας και όμως να κατέχουμε όλα τα πνευματικά.
Την αντίφαση αυτή με το πνεύμα του κόσμου εξηγεί ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «διότι μόνοι οι πιστοί είναι ορθοί κριτές των πραγμάτων, και δεν χαίρονται ή λυπούνται με τα ίδια πράγματα που χαίρονται και λυπούνται οι άλλοι», και τούτο επειδή έχουν υγιή τα πνευματικά τους μάτια και μπορούν και ατενίζουν το φως της αληθείας του Θεού. Γνωρίζουν επίσης ποια είναι τα πρόσκαιρα και ποια τα αιώνια αγαθά, γι αυτό υπομένουν τις θλίψεις και τις δυσκολίες με χαρά. Γι αυτό και δεν επιζητούν την δικαίωση των ανθρώπων, αλλά την δικαιοσύνη του Θεού.
Αν προσπαθήσουμε να ζυγίσουμε την ζωή μας σύμφωνα με τα παραπάνω, θα διαπιστώσουμε ότι σε πολλά υστερούμε. Δεν είναι λίγες οι φορές που διαμαρτυρόμαστε επειδή μάς αδικούν, ή επειδή μάς κακολογούν, ή επειδή διωκόμαστε έμμεσα ή άμεσα για την πίστη μας. Δεν είναι λίγες οι φορές που γινόμαστε σκυθρωποί και περίλυποι επειδή εξαιτίας των θλίψεων, των δοκιμασιών, των προσβολών και των πειρασμών που αντιμετωπίζουμε, ή της νηστείας που κάνουμε ή της υπομονής που καλούμαστε να επιδείξουμε. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν έχουμε βαθειά και βεβαία πίστη στον Χριστό, ούτε αγάπη γνήσια προς τον Θεό και προς τους ανθρώπους. Διαφορετικά θα συμφωνούσαμε με τον απόστολο Παύλο ότι όλα είναι σκύβαλα προκειμένου να κερδήσουμε τον Χριστό και την δικαιοσύνη του, προκειμένου να γνωρίσουμε τον Χριστό και την δύναμη της Αναστάσεώς του και να κοινωνήσουμε στα παθήματά του ώστε να μετάσχουμε στην ανάσταση των νεκρών***.
Γι αυτό κι εμείς, όταν πάσχουμε κάτι για τον Χριστό, όχι μόνο να το υπομένουμε γενναία αλλά ας χαιρόμαστε, κι όταν νηστεύουμε ας ευφραινόμαστε σαν να είμαστε σε πλουσιοπάροχο τραπέζι, κι αν μας υβρίζουν ας χορεύουμε σαν να μας εγκωμίαζαν, κι αν δαπανώμαστε ας έχουμε στο νου μας ότι κερδίζουμε, κι αν δίνουμε στους φτωχούς ελεημοσύνη ας θεωρούμε ότι λαμβάνουμε, διαφορετικά ακόμα και η ελεημοσύνη γίνεται επαχθής και φορτική για την ψυχή μας. Αλλά και για κάθε αρετή ας μη αναλογιζόμαστε τους κόπους και τις αντιξοότητες, αλλά το πνευματικό κέρδος και προ πάντων το παράδειγμα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ο οποίος υπέμεινε τα πάντα και μακροθύμησε ακόμα και για τους σταυρωτές του. Αν έχουμε αυτά στο νου μας όχι μόνο θα αντεπεξέλθουμε εύκολα στις δυσκολίες του βίου, τις οποίες ο πειρασμός πολλαπλασιάζει όταν μάς βλέπει να αγωνιζόμαστε κατά Θεόν, αλλά και όλος ο βίος μας θα είναι πλήρης χαράς και χάριτος. Γιατί τίποτα δεν μπορεί να δώσει μεγαλύτερη ηδονή από το να γνωρίζουμε και να πράττουμε το αγαθό. Αμήν.
π. Χ.Β.
______________
* Βλ. Ιω. 12.47: «οὐ γὰρ ἦλθον ἵνα κρίνω τὸν κόσμον, ἀλλ' ἵνα σώσω τὸν κόσμον».
** Πρβλ. Ματθ. 25.31-44
*** Πρβλ. Φιλιπ. 3.7-11: «᾿Αλλ' ἅτινα ἦν μοι κέρδη, ταῦτα ἥγημαι διὰ τὸν Χριστὸν ζημίαν. 8 ἀλλὰ μενοῦνγε καὶ ἡγοῦμαι πάντα ζημίαν εἶναι διὰ τὸ ὑπερέχον τῆς γνώσεως Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ τοῦ Κυρίου μου, δι' ὃν τὰ πάντα ἐζημιώθην, καὶ ἡγοῦμαι σκύβαλα εἶναι ἵνα Χριστὸν κερδήσω 9 καὶ εὑρεθῶ ἐν αὐτῷ μὴ ἔχων ἐμὴν δικαιοσύνην τὴν ἐκ νόμου, ἀλλὰ τὴν διὰ πίστεως Χριστοῦ, τὴν ἐκ Θεοῦ δικαιοσύνην ἐπὶ τῇ πίστει, 10 τοῦ γνῶναι αὐτὸν καὶ τὴν δύναμιν τῆς ἀναστάσεως αὐτοῦ καὶ τὴν κοινωνίαν τῶν παθημάτων αὐτοῦ, συμμορφούμενος τῷ θανάτῳ αὐτοῦ, 11 εἴ πως καταντήσω εἰς τὴν ἐξανάστασιν τῶν νεκρῶν».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου