Ερμηνεία εις το "αγρόν ηγόρασα"

ΛΟΥΚΑ, ΚΕΦ. ΙΔ'

Στίχ. ιβʹ· Ἔλεγε καὶ τῷ κεκληκότι αὐτόν· Ὅταν ποιῇς ἄριστον ἢ δεῖπνον, μὴ φώνει τοὺς φί λους σου, μηδὲ τοὺς ἀδελφούς σου, μηδὲ τοὺςσυγγενεῖς σου, μηδὲ γείτονας πλουσίους· μήποτε καὶ αὐτοὶ ἀντικαλέσωσι, καὶ γένηταί σοι ἀνταπόδομα.

Στίχ. ιγʹ. Ἀλλ' ὅταν ποιῇς δοχὴν, κάλει πτωχοὺς, ἀναπήρους, χωλοὺς, τυφλούς.

Στίχ. ιδʹ. Καὶ μακάριος ἔσῃ, ὅταν οὐκ ἔχωσιν ἀνταποδοῦναί σοι. Ἀνταποδοθήσεται γάρ σοι ἐν τῇ ἀναστάσει τῶν δικαίων.

Ο Λόγος του Θεού δεν παρέρχεται

Λουκ. 16, 17: “Εὐκοπώτερον δέ ἐστι τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν
γῆν παρελθεῖν, ἢ τοῦ νόμου μίαν κεραίαν πεσεῖν”.


 Ἔτι μία κεραία οὐ παρ' Ἕλλησι μόνον ἐστὶ τὸ
ἰῶτα, ἀλλὰ καὶ παρ' Ἑβραίοις τὸ παρ' αὐτοῖς
καλούμενον ἰώθ. Δύναται δὲ ἰῶτα συμβολικῶς
λέγεσθαι Ἰησοῦς, ἐπείπερ ἡ ἀρχὴ τοῦ ὀνόματος
αὐτοῦ καὶ παρ' Ἕλλησι καὶ παρ' Ἑβραίοις ἀπὸ
τοῦ ἰὼθ γράφεται. Ἔστι τοίνυν ἐν τῷ νόμῳ ὁ
Λόγος τοῦ Θεοῦ μὴ παρερχόμενος αὐτὸν, μηδὲ
πρότερον πίπτων, ἕως ἂν πάντα γένηται· τότε δὲ
πίπτων, ἵνα πλείονα καρπὸν φέρῃ· οὐ νικηθεὶς,
ἀλλὰ ταπεινώσας ἑαυτὸν, καὶ γενόμενος ὑπήκοος
μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ.

Ωριγένους, Σχόλια εἰς τό κατά Λουκᾶν, PG 17, 365.

Κυριακή Ι' Λουκά

(κεφ. 13, 10-17)

Η διήγηση της σημερινής Ευαγγελικής περικοπής μας περιγράφει τη θεραπεία της συγκύπτουσας, μιας γυναίκας που λόγω της ασθένειάς της ήταν κυρτωμένη και ταλαιπωρούνταν επί δεκαοκτώ έτη. Όταν την είδε ο Χριστός, ένα Σάββατο που δίδασκε στη Συναγωγή, την σπλαγχνίστηκε, μας λέει ο ευαγγελιστής Λουκάς, και με ένα Του λόγο, χωρίς αυτή να το ζητήσει, τη θεράπευσε. Ωστόσο το θαύμα αυτό αντί να κάνει τους σκληρόκαρδους φαρισαίους να θαυμάσουν μαζί με όλο το λαό τα μεγαλεία του Θεού, κίνησε την αγανάκτηση του αρχισυνάγωγου, που τους κάλεσε να προσέρχονται τις άλλες μέρες για να θεραπεύονται, και να μη “καταλύουν” την αργία του Σαββάτου. “Υποκριτές”, απαντά ο Ιησούς, “ο καθένας δεν λύνει το Σάββατο το βόδι του ή το γαϊδουράκι του για να πάει να το ποτίσει; και αυτή η γυναίκα, που δεν είναι ζωντανό αλλά παιδί του Αβραάμ, δεν έπρεπε λοιπόν να λυθεί από τα δεσμά που επί δεκαοχτώ χρόνια την είχε δέσει ο διάβολος, επειδή σήμερα είναι Σάββατο;”

Προσκυνηματικές περιηγήσεις

 Βρέθηκα στη Ζάκυνθο, ως εκπρόσωπος της Ιεράς Μητροπόλεως Κέρκυρας, και παρακολούθησα το  Α΄ Πανελλήνιο Συνέδριο για θέματα θρησκευτικού τουρισμού των στελεχών των Ιερών Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος, που πραγματοποιήθηκε από 14 έως και 15 Νοεμβρίου 2009 στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αρκαδίων. Γενικό θέμα του Συνεδρίου, το οποίο είχε θέσει υπό την αιγίδα του ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος, ο οποίος και κήρυξε την έναρξη των εργασιών του, ήταν : «ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ (Ιστορία - Παράδοση - Νεώτερες Εξελίξεις και Προβληματισμοί), ΤΑ ΕΠΤΑΝΗΣΑ ΩΣ ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ».

Κυριακή ΙΓ' Λουκά (η προσκόληση στα χρήματα)

(Λουκ. 18, 18-27)

Η διήγηση της σημερινής Ευαγγελικής περικοπής αποτελεί ως προς το περιεχόμενό της συνέχεια της παραβολής του άφρονα πλουσίου που ακούσαμε την περασμένη Κυριακή. Εκεί ο Χριστός αποκάλεσε άφρονα τον άνθρωπο που φροντίζει μόνο για την δική του προσωπική απόλαυση και γίνεται δέσμιος του εγωισμού του και τελικά της ολιγοπιστίας του προς τον Θεό. Σήμερα, στον άρχοντα που Τον ρωτά τί πρέπει να κάνει για να κερδίσει την αιώνιο ζωή, του απαντά να τηρεί τις εντολές της Παλαιάς Διαθήκης. Και στην απόκριση του ανθρώπου ότι από μικρός τηρεί αυτές τις εντολές, ο Κύριος τον καλεί να πουλήσει τα υπάρχοντά του, να τα μοιράσει στους φτωχούς και να Τον ακολουθήσει. Λυπήθηκε ο άρχοντας κι έφυγε, και ο Χριστός μονολόγησε: “πόσο δύσκολο είναι να μπουν στη βασιλεία του Θεού εκείνοι που έχουν χρήματα”, πιο δύσκολο και από το να περάσει μια καμήλα από την τρύπα μιας βελόνας¹. “Και ποιός μπορεί τελικά να σωθεί;”, Τον ρώτησαν. Κι Εκείνος απάντησε ότι τα αδύνατα για τους ανθρώπους είναι δυνατά για τον Θεό.

"Γεώργιος γέγραφε, ποιμήν Κερκύρας"

Ψάχνοντας για άσχετο θέμα στην Πατρολογία, έπεσα πάνω στο επιτύμβιο επίγραμμα του επισκόπου Κερκύρας Γεωργίου, που παρατίθεται στη συνέχεια. Δεν γνωρίζω το χρόνο συγγραφής του, πάντως είναι αναμφίβολα πριν την κατάλυση του Ορθόδοξου επισκοπικού θρόνου από τους Λατίνους κατά τον 13ο αιώνα.

Από την επιγραφή μαθαίνουμε ότι ο Γεώργιος, διανύοντας το πέμπτο έτος της επισκοπείας του, κατασκεύασε τον τάφο του περικαλλή και “λιθοσύνθετον” όχι από ματαιοδοξία, όπως ο ίδιος γράφει, αλλά για να υπενθυμίζει στον κλήρο την μνήμη του επισκόπου τους, ώστε όλοι να προσεύχονται θερμά για τη σωτηρία της ψυχής του. Παρακαλεί επίσης τους μεταγενέστερους να μη διασαλεύσουν το μνημείο και να μη τοποθετήσουν τα οστά του σε μέρος δυσδιάκριτο, μαζί με άλλων. “Δεν θα μου κάνετε, λοιπόν, τούτη τη χάρη;” παρακαλεί στο τέλος, και επικαλείται την Παναγία Τριάδα και τους αγίους Πατέρες.

Το κείμενο της επιγραφής έχει ως εξής:

Οὐ δοξομανῶν ἀφρόνως ἐπηρμένον

ἔστησα κακῶς λιθοσύνθετον τάφον.

Τίς γὰρ λόγος σκώληκος εὐτελεστάτου͵

κἂν ἐν τόπῳ κρύπτοιτο κοσμιωτάτῳ;

Ἀλλὰ συνειδὼς͵ ὡς ὑπόψιοι λίθοι

γνώμην ἐμὴν κάμψουσιν εἰς κλήρου μνήμην

καὶ δακρύων ῥόθιον ἑλκύσουσί μοι͵

ἔστησα τοῦτον λιθοσύνθετον τάφον.

Ἐᾶτε λοιπὸν κἂν κατὰ στράγγα ῥέειν

τὸ δάκρυόν μου͵ συμπαθέστατοι φίλοι͵

ἐᾶτε͵ συνθρηνεῖτε͵ συναίρεσθέ μοι

πρὸς τοὺς στεναγμοὺς͵ πρὸς τὰς ἱκετηρίας͵

δι΄ ὧν θεὸς δίδωσιν εὐμαρῆ λῦσιν

δεσμῶν͵ ὅσους πλέκουσιν αἱ πονηρίαι.

Ἓν τοῦτό μοι μέγιστον αἴτημα͵ φίλοι·

τὸ δεύτερον δέ· καὶ μὴ παρόψεσθέ μου·

μετὰ τελευτὴν καὶ τὴν ἐν τάφῳ θέσιν͵

μετὰ τὸ κατάπαυμα τῶν μακρῶν πόνων͵

κόνις ἀμυδρὰ τῶν ταπεινῶν ὀστέων

ἄμικτος ἔστω͵ μὴ πρὸς ἄλλοις ὀστέοις

δυσδιάκριτον ἀπολάβῃ τὴν θέσιν.

Ἆρ΄ οὐχὶ παράσχοισθε τὴν μικρὰν χάριν;

ἆρ΄ οὐχὶ ὑπάξοισθε τὸν βραχὺν λόγον;

Ναὶ πρὸς τριάδος͵ ναὶ πρὸς αὐτῶν κηρύκων

τῶν προστατούντων τῆσδε τῆς ἐκκλησίας͵

μηδεὶς παραλύσῃ μοι τὰ βουλητέα.

῏Η μὴν ὑφέξει τὴν ἐν ὑστέρῳ δίκην͵

ἐπὰν ὁ κοινὸς καὶ κριτὴς καὶ δεσπότης

τὸ πλάσμ΄ ἐπανάξειεν εἰς θείαν κρίσιν.

Γεώργιος γέγραφε͵ ποιμὴν Κερκύρας͵

θυηπολίας πέμπτον ἀνύων χρόνον. [1]

______________________

[1]. Epigrammata sepulcralia, Epigrammatum anthologia Palatina cum Planudeis et appendice nova, vol. 3, ed. Didot, Paris, 1890.

Κυριακή Θ' Λουκά (παραβολή του άφρονα πλουσίου)

Λουκ. 12, 16-21

Άφρονα χαρακτηρίζει ο Κύριος τον πλούσιο της παραβολής που ακούμε κατά τη σημερινή Θεία Λειτουργία. Τον πλούσιο εκείνο που η γη του έκανε τόσο πολλούς καρπούς, ώστε δεν είχε πού να τους βάλει. Και σκέφτηκε: “θα γκρεμίσω τις αποθήκες μου και θα χτίσω μεγαλύτερες και θα πω: ψυχή μου, έχεις άφθονα αγαθά για πολλά χρόνια, φάε, πιες, ευχαριστήσου”. Ο Θεός όμως του είπε: “άφρονα, απόψε αφήνεις την τελευταία σου πνοή. Όλα αυτά που ετοίμασες σε ποιόν θα ανήκουν λοιπόν;”.

Τα Εισόδια της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου)

Εορτάζει σήμερα και πανηγυρίζει η Εκκλησία μας την είσοδο της Παναγίας Παρθένου στο Ναό του Σολομώντος, όταν τριετές νήπιο την αφιέρωσαν στον Θεό οι άγιοι γονείς της, ο Ιωακείμ και η Άννα. Το γεγονός αυτό δεν αναφέρεται στα Ευαγγέλια, αποτελεί όμως από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια στοιχείο της ιεράς Παραδόσεως της Εκκλησίας μας και περιγράφεται στο Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου. Σύμφωνα λοιπόν με τα όσα η διήγηση αυτή, αλλά και η υμνολογία και οι Πατέρες της Εκκλησίας μας διασώζουν, τόσο η γέννηση της Θεοτόκου όσο και ο βίος της μέχρι που γέννησε τον Χριστό ορίζονται από μια σειρά θαυμαστών γεγονότων.

Πολεμώντας για... την ειρήνη!

Η έναρξη των εχθροπραξιών στα σύνορα Ισραήλ – Λιβάνου* πέρα από την διεθνή ανησυχία για μια τόσο φλέγουσα περιοχή της υφηλίου όπως είναι η Μέση Ανατολή και τις γεωπολιτικές επιπτώσεις που αυτή έχει, προσλαμβάνει και μια ακόμη διάσταση, αυτή του πολέμου ενάντια στη βία και την τρομοκρατία. Είναι γεγονός πως αμφότερες οι πλευρές δέχτηκαν από νωρίς τις φωνές διαφόρων κρατών για άμεση κατάπαυση του πυρός, δυστυχώς χωρίς αποτέλεσμα μέχρι στιγμής… εκείνο όμως που εκπλήσσει, είναι πως και οι δύο πλευρές επικαλούνται την ειρήνη και στο όνομα αυτής εξαπολύουν πυραύλους και ρουκέτες, με στόχο κυρίως τον άμαχο πληθυσμό.

Φασισμός στο όνομα της Ελευθερίας;;;

11-11-2009

Δεν θέλω να σοκάρω με τον τίτλο αυτού του σχολίου, ούτε να προκαλέσω. Τα πρόσφατα όμως γεγονότα σχετικά με την απαγόρευση του Σταυρού στα σχολεία της Ιταλίας -πράγμα που ούτε η Κυβέρνηση, ούτε η Εκκλησία ούτε η Κοινωνία της γείτονος χώρας ασπάζεται- και η αναδίφηση εκ νέου τόσο στη χώρα μας όσο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες της συζήτησης σχετικά με το σεβασμό των θρησκευτικών πεποιθήσεων των πολιτών τους και κυρίως ο τρόπος που προβάλλονται αυτές οι θέσεις, δεν μπορούν να μας αφήνουν αδιάφορους.

Ο παλαιός και ο καινός άνθρωπος

(Απόστολος ΚΘ΄ Κυριακής)

«…απεκδυσάμενοι τον παλαιόν άνθρωπον συν ταις πράξεσιν αυτού και ενδυσάμενοι τον νέον τον ανακαινούμενον εις επίγνωσιν κατ’ εικόνα του κτίσαντος αυτόν…» (Κολ. 3, 9-10)

Αυτό το μικρό απόσπασμα από την προς Κολασσαείς Επιστολή του Αποστόλου Παύλου περιέχεται στην περικοπή που θα αναγνωσθεί αύριο κατά την τέλεση της Θείας Λειτουργίας και παρέχει σημαντικά σημεία προβληματισμού τόσο για την παρουσία ημών των Χριστιανών στον κόσμο, όσο και για την πορεία και κατάσταση της πνευματικής μας ζωής.

Κυριακή Η' Λουκά (του Καλού Σαμαρείτη)

(Λουκ. 10, 25-37)

Η παραβολή του καλού Σαμαρείτη, που μας διηγήθηκε σήμερα ο Ευαγγελιστής Λουκάς, είναι από τις πλέον γνωστές. Μας μιλά για τον έναν Ιουδαίο που στο δρόμο του έπεσε πάνω σε ληστές, οι οποίοι αφού τον καταλήστεψαν τον έδειραν προξενώντας του θανάσιμες πληγές. Ωστόσο, ούτε οι ομοεθνείς του ιερείς που έτυχε να περνούν από τον ίδιο δρόμο δεν κοντοστάθηκαν να τον βοηθήσουν, φοβούμενοι ίσως μην πέσουν και οι ίδιοι στην παγίδα των ληστών. Μόνο ένας Σαμαρείτης, αλλοεθνής και εκ προοιμίου εχθρός των Ιουδαίων, όχι μόνο περιποιήθηκε τα τραύματα του άτυχου ανθρώπου, αλλά και τον μετέφερε σε ασφαλές πανδοχείο και προπλήρωσε στον ξενοδόχο για να περιθάλψει τον τραυματία.

Η εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου

Το γεγονός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπως και άλλα γεγονότα από τη ζωή της Παναγίας, δεν περιγράφεται στα Ευαγγέλια. Οι Ευαγγελιστές δίνουν προτεραιότητα στο πρόσωπο του Χριστού και στη διδασκαλία Του, αφού σκοπός τους δεν είναι να γράψουν μια βιογραφία, αλλά να παρουσιάσουν στους μαθητές τους το Ευαγγέλιο της σωτηρίας. Για την ζωή της Παναγίας όμως αντλούμε πληροφορίες από άλλα κείμενα. Έτσι το γεγονός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου περιγράφεται, με πολλές λεπτομέρειες, στο Απόκρυφο Ευαγγέλιο του Ιωάννη.

Εξομολογητικά…

Η Εξομολόγηση στα σχολεία αντιμετωπίστηκε πρόσφατα σαν ένα καρκίνωμα που πρέπει να εξαλειφθεί. Με αφορμή μεμονωμένα περιστατικά και με ερμηνείες που παραπέμπουν σε άλλες εποχές, οι ιθύνοντες του Υπουργείου Παιδείας θεώρησαν ότι στερώντας από τους μαθητές την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με κάποιον ιερέα-πνευματικό προσφέρουν χρηστές υπηρεσίες στον θεσμό του Σχολείου. Για να αξιολογήσουμε όμως τα γεγονότα και να προσεγγίσουμε την αλήθεια, είναι απαραίτητο να εξετάσουμε τις ενστάσεις που διατυπώνονται, καθώς και τον ρόλο που δύναται να διαδραματίσει η –περιστασιακή- παρουσία του ιερέα στο χώρο του σχολείου. Και στο σημείο αυτό είναι ίσως ορατές και οι ευθύνες της Εκκλησίας.

Επαναστάσεις

Μεγάλο κεφάλαιο για την Εκκλησία μας και την Ορθοδοξία αποτελούν μαζί με τους Μάρτυρες και οι Ομολογητές. Γιατί μόνο αυτοί τόλμησαν να αντισταθούν και να υψώσουν τη φωνή τους ενάντια σ’ εκείνους που με κάθε τρόπο προσπάθησαν να κατακερματίσουν το σώμα της Εκκλησίας και την διέσωσαν έτσι από το λοξοδρόμημα και την καταστροφή. Μια τέτοια μεγάλη μορφή, έναν μεγάλο Ομολογητή τιμούμε την 11η Νοεμβρίου: τον Όσιο Θεόδωρο το Στουδίτη (741-823 μ.Χ.).

Νέοι και Εκκλησία

(Ομιλία του Αρχιμ. Χερουβείμ Βελέτζα, που εκφωνήθηκε την Κυριακή 20-2-2000 στον Ι. Ν. Αγ. Κωνσταντίνου Βόλου στα πλαίσια της Συνόδου των Εφήβων)

Η σημερινή Κυριακή, Σεβασιώτατε, αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί και πατέρες, ευλογημένο παρά Θεού εκκλησίασμα, είναι μια ξεχωριστή Κυριακή. Είναι ξεχωριστή, γιατί από σήμερα αρχίζει το Τριώδιο και πολύ σύντομα η Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, που μας εισάγει στον εντονότερο πνευματικό αγώνα και μας οδηγεί στο Πάθος και την Ανάσταση. Είναι όμως επιπλέον ιδιαίτερη η σημερινή ημέρα, διότι με αυτή τη Θεία Λειτουργία η Εκκλησία της Δημητριάδος αγκαλιάζει τους νέους που βρίσκονται εδώ από κάθε σημείο της Μητροπόλεώς μας αλλά και από άλλες Ιερές Μητροπόλεις για να καταθέσουν τις σκέψεις τους και τους προβληματισμούς τους για την Εκκλησία, μέσα στα πλαίσια της Συνόδου των Εφήβων που από χθες ήδη διεξάγεται στους φιλόξενους χώρους του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Κάτω από αυτές τις συνθήκες λοιπόν, κύριος αποδέκτης των λόγων που θα επακολουθήσουν είναι η νεολαία μας που σήμερα φιλοξενείται και παρευρίσκεται σ’ αυτό τον ιστορικό και περικαλλέστατο ιερό ναό.

Κυριακή Ζ' Λουκά

( Λουκά 8, 41-56)

Δύο θαύματα του Κυρίου μας Ιησού χριστού περιγράφει η σημερινή Ευαγγελική περικοπή, αυτό της θεραπείας της αιμορροούσης και της θυγατέρας του Ιάειρου. Η μία ήταν μια απλή γυναίκα μέσα στο πλήθος, ο δεύτερος ήταν επιφανής, άρχοντας της συναγωγής. Προσεγγίζουν το Χριστό, ο καθένας με διαφορετικό τρόπο: η αιμορροούσα δεν τολμά καν να ζητήσει από τον Κύριο να τη θεραπεύσει, απλά Τον πλησιάζει και ακουμπά την άκρη των ιματίων Του, και το θαύμα γίνεται. Ο αρχισυνάγωγος ζητά από τον Διδάσκαλο να έλθει στο σπίτι του και να θεραπεύσει τη μονάκριβη κόρη του και ο Χριστός έρχεται και ανασταίνει το κορίτσι, που στο μεταξύ είχε πεθάνει. Και οι δύο όμως, και η αιμορροούσα και ο Ιάειρος, έχουν δύο κοινά στοιχεία: διαθέτουν πίστη και τόλμη. Πιστεύουν ότι ο Χριστός μπορεί να παράσχει την ίαση και τολμούν, ο μεν να το ζητήσει και η δε να αγγίξει τον Κύριο.