Κυριακή
Ε΄ Λουκά (1-11-2015)
Πλούσιοι
και φτωχοί
Η παραβολή του πλούσιου και του φτωχού Λαζάρου, την οποία ακούσαμε σήμερα στη Θεία Λειτουργία, δεν μάς είναι άγνωστη. Ο πλούσιος, απορροφημένος από τις απολαύσεις της ζωής, αδιαφορεί για τον φτωχό, γυμνό και πεινασμένο που προστρέχει στα σκαλοπάτια του. Κάποια στιγμή εγκαταλείπουν αυτόν τον πρόσκαιρο κόσμο και ο μεν Λάζαρος επιβραβεύεται για την υπομονή του, ο δε πλούσιος κολάζεαι για τη σκληροκαρδία του. Αναγνωρίζει την πρότερη άγνοιά του και γιαυτό ζητά ένα θαύμα, προκειμένου τα αδέρφια του να πιστέψουν και να αλλάξουν τρόπο ζωής. Η απάντηση του Αβραάμ είναι σκληρή: αν δεν πίστεψαν στο Ευαγγέλιο, ούτε η ανάσταση του Λαζάρου θα τούς κάνει να πιστέψουν.
Ωστόσο, και τον φίλο του Λάζαρο ανέστησε ο Χριστός, και ο ίδιος αναστήθηκε, και μετάνοια κήρυξε, αγάπη, συγγνώμη, μακροθυμία, πραότητα, φιλανθρωπία, ελεημοσύνη. Και είπε ο έχων δύο χιτώνες να δίνει τον ένα, και τη χήρα επαίνεσε, και τον ληστή επιβράβευσε, και τον τελώνη δέχτηκε, και την πόρνη δεν αποπήρε. Σπλαγχνίστηκε τη Χαναναία, ελέησε τον εκατόνταρχο, κατέδειξε ότι πλησίον είναι ο αλλοεθνής και ο αλλόθρησκος, και έθεσε ως κριτήριο της Κρίσης τον αδελφό μας τον ελάχιστο.
Ακούσαμε την παραβολή, και οι περισσότεροι από εμάς νιώσαμε συμπάθεια για τον Λάζαρο και κατακρίναμε τη στάση του πλουσίου. Την παραβολή όμως ο Χριστός δεν την είπε για να την ακούσουν οι πλούσιοι· αυτοί, άλλωστε, καταγίνονται με έγνοιες βιοτικές, δεν έχουν χρόνο να ασχοληθούν με τη μελέτη του Ευαγγελίου ούτε χωρούν στην καρδιά τους έννοιες όπως η αγάπη και το έλεος. Την παραβολή την είπε ο Χριστός για να ζυγιάσουμε τον εαυτό μας, όχι για να κρίνουμε τους άλλους. Το ακροατήριό του δεν ήταν πλούσιοι ή άρχοντες αλλά φτωχοί και ταπεινοί άνθρωποι.
Τί δηλαδή; τούς έλεγε ότι οι πλούσιοι θα καούν στην κόλαση; καλλιεργούσε ταξικό μίσος ενάντια στο οικονομικό και πολιτικό κατεστημένο; Τότε κακώς παραδόθηκε αμαχητί στον Πιλάτο, κακώς δεν οργάνωσε στρατιές οπαδών να τον υπερασπιστούν και να παλέψουν για την ανατροπή του κόσμου. Ο Χριστός όμως δεν ήλθε για να φέρει επανάσταση που ανατρέπει τα εγκόσμια· ήλθε για να φέρει Ανάσταση στις καρδιές των ανθρώπων, η οποία ανυψώνει από τα επίγεια στα επουράνια. Έθεσε το παράδειγμα του πλουσίου γιατί αποτελεί την ακρότητα της σκληροκαρδίας, η οποία προέρχεται από την ακόρεστη όρεξη για την ικανοποίηση των επιθυμιών μας, η οποία προτάσσει το «θέλω» και αδιαφορεί για το «μοιράζομαι». Το μικρόβιο αυτό δεν κάνει διακρίσεις στους ανθρώπους, απλά στους πλούσιους βρίσκει προσφορότερο έδαφος.
Πλούσια αναδείχτηκε η χήρα, γιατί το περίσσευμα της καρδιάς της τής υπαγόρευσε να προσφέρει το δίλεπτο από το υστέρημά της. Από την άλλη, φτωχός και λίγος φάνηκε ο φαρισαίος, γιατί κατέθετε στον έρανο προκειμένου να εισπράξει έπαινο και δόξα. Πλούσιος αναδείχτηκε ο Λάζαρος της παραβολής, γιατί στη δυστυχία του δεν απελπίστηκε, γιατί δεν φθόνησε τον πλούσιο γείτονά του, ούτε τον κατηγόρησε για κάτι. Μέχρι και τα σκυλιά άφηνε, αγόγγυστα, να τού πίνουν το αίμα. Ο μετέπειτα παράδεισος δεν είναι άλλο από τον καρπό του πλούτου της καρδιάς του, κατά τον ίδιο τρόπο που ο κολασμός του πλούσιου αποτελεί το αποτέλεσμα της ξερικής του καρδιάς.
Πλούσιοι είμαστε όλοι, ακόμα - ακόμα και οι ρακένδυτοι. Γιατί ο πλούτος του ανθρώπου δεν έγκειται σε υλικά αγαθά που πρόσκαιρα κατέχει, αφού μια μέρα θα εγκαταλείψει γυμνός και πάμφτωχος αυτόν τον κόσμο, αλλά στην καλλιέργεια της ψυχής του, στην πληρότητά του από την αγάπη του Θεού, η οποία δε μπορεί παρά να πλημμυρίζει και να σκορπίζεται προς όλους τους ανθρώπους, αδιάκριτα, δίχως προϋποθέσεις, χωρίς εξαιρέσεις. Και πάντως, ακόμα και εάν (νομίζουμε ότι) στερούμαστε κάποια υλικά αγαθά, πάντα υπάρχουν συνάνθρωποί μας που στερούνται ακόμα περισσότερα, που στα δικά τους μάτια είμαστε πλούσιοι και ευλογημένοι, που δεν μάς είναι καθόλου δύσκολο να μοιραστούμε και τα ελάχιστα που διαθέτουμε, αρκεί να έχουμε φιλανθρωπία, αγάπη δηλαδή για τον κάθε άνθρωπο.
Μάθαμε να μιλάμε για την κρίση που μαστίζει την εποχή μας και να κατηγορούμε, αυτοεξαιρούμενοι, τους υπαίτιους. Η κρίση, καλώς ή κακώς, έφερε πολλούς Λάζαρους μπροστά μας. Δε μπορούμε πλέον να πούμε ότι δεν υπάρχουν φτωχοί, άστεγοι, πεινασμένοι, πρόσφυγες θαλασσοδαρμένοι, θύματα όλοι της ίδιας αρπακτικής λογικής που διακατέχει όσους είναι ή όσους θέλουν να γίνουν πλούσιοι. Κι αν οι τσέπες μας άδειασαν, καιρός να γεμίσουμε τις καρδίες μας, ώστε να ξεχειλίσουν έτσι απλά, να αγκαλιάσουν τον αδελφό, όπου αδελφός είναι ο κάθε άνθρωπος.
Ο πλούσιος δεν κατακρίθηκε επειδή κατείχε πολλά αγαθά, αλλά γιατί δεν νοιάστηκε για το πρόβλημα του φτωχού Λαζάρου. Το ίδιο κι εμείς θα κατακριθούμε, όσο συνεχίζουμε να ασχολούμαστε με «τα δικά μας προβλήματα» και αδιαφορούμε για τον πλησίον. Η όποια κρίση αποδεικνύεται μικρή, όταν οι καρδιές πλημμυρίζουν από την αγάπη που ο Χριστός δίδαξε, γιατί οι μικροί γίνονται πλούσιοι, μεγαλουργούν και αποστομώνουν τους σοφούς. Αυτό κι αν είναι θαύμα!
Ωστόσο, και τον φίλο του Λάζαρο ανέστησε ο Χριστός, και ο ίδιος αναστήθηκε, και μετάνοια κήρυξε, αγάπη, συγγνώμη, μακροθυμία, πραότητα, φιλανθρωπία, ελεημοσύνη. Και είπε ο έχων δύο χιτώνες να δίνει τον ένα, και τη χήρα επαίνεσε, και τον ληστή επιβράβευσε, και τον τελώνη δέχτηκε, και την πόρνη δεν αποπήρε. Σπλαγχνίστηκε τη Χαναναία, ελέησε τον εκατόνταρχο, κατέδειξε ότι πλησίον είναι ο αλλοεθνής και ο αλλόθρησκος, και έθεσε ως κριτήριο της Κρίσης τον αδελφό μας τον ελάχιστο.
Ακούσαμε την παραβολή, και οι περισσότεροι από εμάς νιώσαμε συμπάθεια για τον Λάζαρο και κατακρίναμε τη στάση του πλουσίου. Την παραβολή όμως ο Χριστός δεν την είπε για να την ακούσουν οι πλούσιοι· αυτοί, άλλωστε, καταγίνονται με έγνοιες βιοτικές, δεν έχουν χρόνο να ασχοληθούν με τη μελέτη του Ευαγγελίου ούτε χωρούν στην καρδιά τους έννοιες όπως η αγάπη και το έλεος. Την παραβολή την είπε ο Χριστός για να ζυγιάσουμε τον εαυτό μας, όχι για να κρίνουμε τους άλλους. Το ακροατήριό του δεν ήταν πλούσιοι ή άρχοντες αλλά φτωχοί και ταπεινοί άνθρωποι.
Τί δηλαδή; τούς έλεγε ότι οι πλούσιοι θα καούν στην κόλαση; καλλιεργούσε ταξικό μίσος ενάντια στο οικονομικό και πολιτικό κατεστημένο; Τότε κακώς παραδόθηκε αμαχητί στον Πιλάτο, κακώς δεν οργάνωσε στρατιές οπαδών να τον υπερασπιστούν και να παλέψουν για την ανατροπή του κόσμου. Ο Χριστός όμως δεν ήλθε για να φέρει επανάσταση που ανατρέπει τα εγκόσμια· ήλθε για να φέρει Ανάσταση στις καρδιές των ανθρώπων, η οποία ανυψώνει από τα επίγεια στα επουράνια. Έθεσε το παράδειγμα του πλουσίου γιατί αποτελεί την ακρότητα της σκληροκαρδίας, η οποία προέρχεται από την ακόρεστη όρεξη για την ικανοποίηση των επιθυμιών μας, η οποία προτάσσει το «θέλω» και αδιαφορεί για το «μοιράζομαι». Το μικρόβιο αυτό δεν κάνει διακρίσεις στους ανθρώπους, απλά στους πλούσιους βρίσκει προσφορότερο έδαφος.
Πλούσια αναδείχτηκε η χήρα, γιατί το περίσσευμα της καρδιάς της τής υπαγόρευσε να προσφέρει το δίλεπτο από το υστέρημά της. Από την άλλη, φτωχός και λίγος φάνηκε ο φαρισαίος, γιατί κατέθετε στον έρανο προκειμένου να εισπράξει έπαινο και δόξα. Πλούσιος αναδείχτηκε ο Λάζαρος της παραβολής, γιατί στη δυστυχία του δεν απελπίστηκε, γιατί δεν φθόνησε τον πλούσιο γείτονά του, ούτε τον κατηγόρησε για κάτι. Μέχρι και τα σκυλιά άφηνε, αγόγγυστα, να τού πίνουν το αίμα. Ο μετέπειτα παράδεισος δεν είναι άλλο από τον καρπό του πλούτου της καρδιάς του, κατά τον ίδιο τρόπο που ο κολασμός του πλούσιου αποτελεί το αποτέλεσμα της ξερικής του καρδιάς.
Πλούσιοι είμαστε όλοι, ακόμα - ακόμα και οι ρακένδυτοι. Γιατί ο πλούτος του ανθρώπου δεν έγκειται σε υλικά αγαθά που πρόσκαιρα κατέχει, αφού μια μέρα θα εγκαταλείψει γυμνός και πάμφτωχος αυτόν τον κόσμο, αλλά στην καλλιέργεια της ψυχής του, στην πληρότητά του από την αγάπη του Θεού, η οποία δε μπορεί παρά να πλημμυρίζει και να σκορπίζεται προς όλους τους ανθρώπους, αδιάκριτα, δίχως προϋποθέσεις, χωρίς εξαιρέσεις. Και πάντως, ακόμα και εάν (νομίζουμε ότι) στερούμαστε κάποια υλικά αγαθά, πάντα υπάρχουν συνάνθρωποί μας που στερούνται ακόμα περισσότερα, που στα δικά τους μάτια είμαστε πλούσιοι και ευλογημένοι, που δεν μάς είναι καθόλου δύσκολο να μοιραστούμε και τα ελάχιστα που διαθέτουμε, αρκεί να έχουμε φιλανθρωπία, αγάπη δηλαδή για τον κάθε άνθρωπο.
Μάθαμε να μιλάμε για την κρίση που μαστίζει την εποχή μας και να κατηγορούμε, αυτοεξαιρούμενοι, τους υπαίτιους. Η κρίση, καλώς ή κακώς, έφερε πολλούς Λάζαρους μπροστά μας. Δε μπορούμε πλέον να πούμε ότι δεν υπάρχουν φτωχοί, άστεγοι, πεινασμένοι, πρόσφυγες θαλασσοδαρμένοι, θύματα όλοι της ίδιας αρπακτικής λογικής που διακατέχει όσους είναι ή όσους θέλουν να γίνουν πλούσιοι. Κι αν οι τσέπες μας άδειασαν, καιρός να γεμίσουμε τις καρδίες μας, ώστε να ξεχειλίσουν έτσι απλά, να αγκαλιάσουν τον αδελφό, όπου αδελφός είναι ο κάθε άνθρωπος.
Ο πλούσιος δεν κατακρίθηκε επειδή κατείχε πολλά αγαθά, αλλά γιατί δεν νοιάστηκε για το πρόβλημα του φτωχού Λαζάρου. Το ίδιο κι εμείς θα κατακριθούμε, όσο συνεχίζουμε να ασχολούμαστε με «τα δικά μας προβλήματα» και αδιαφορούμε για τον πλησίον. Η όποια κρίση αποδεικνύεται μικρή, όταν οι καρδιές πλημμυρίζουν από την αγάπη που ο Χριστός δίδαξε, γιατί οι μικροί γίνονται πλούσιοι, μεγαλουργούν και αποστομώνουν τους σοφούς. Αυτό κι αν είναι θαύμα!
π.
Χ.Β.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου