Κυριακή των Αγ. Πατέρων της Α' Οικουμενικής Συνόδου

Ιω. 17, 1-13

Κατά τη σημερινή Κυριακή έχει ορίσει η Εκκλησία μας να εορτάζουμε και να τιμούμε την μνήμη των αγίων 318 Πατέρων της Α' Οικουμενικής Συνόδου, που συνήλθε στη Νίκαια της Βιθυνίας το 325 μ.χ., καταδίκασε την αίρεση του Αρειανισμού και θέσπισε το Σύμβολο της Πίστεως, κοινό για όλους τους χριστιανούς, το οποίο περιέχει συνοπτικά τα κύρια σημεία της ορθής Πίστεως. Ο σημερινός εορτασμός, μια Κυριακή πριν την Πεντηκοστή, θεσπίστηκε για να τονιστεί η θεότητα του προσώπου του Χριστού και η μεγάη σημασία αυτής της αλήθειας για ολόκληρη την Εκκλησία.

Ο Άρειος με τη διδασκαλία του αρνούνταν ουσιαστικά την θεότητα του Χριστού, και αυτό ακριβώς πολέμησαν οι άγιοι Πατέρες της Α' Οικουμενικής Συνόδου: κατέδειξαν και υπερασπίστηκαν την ορθή πίστη, όπως προκύπτει μέσα από τα λόγια του ίδιου του Χριστού που διαβάζουμε στα Ευαγγέλια, ότι δηλαδή ο Ιησούς Χριστός είναι ο σαρκωθείς Υιός και Λόγος του Θεού, που έπαθε και Αναστήθηκε για την σωτηρία του κόσμου. Γι αυτό και στο Σύμβολο της Πίστεως ομολογούμε με έμφαση ότι ο Ιησούς Χριστός είναι “φῶς εκ φωτός, θεός ἀληθινός ἐκ θεοῦ ἀληθινοῦ”, ότι δεν είναι κτίσμα, και ότι υπήρχε πάντα μαζί με τον Πατέρα. Ομολογούμε επίσης ότι ο θεάνθρωπος Χριστός έπαθε και ετάφη και αναστήθηκε την τρίτη μέρα, και ανελἠφθη στους ουρανούς και θα έλθει, τέλος, κατά την ημέρα της Δευτέρας παρουσίας Του, να κρίνει τους ζώντες και τους νεκρούς.

Παράλληλα με την ορθή πίστη, οι Άγιοι Πατέρες διαφύλαξαν και την ενότητα της Εκκλησίας, μιας που η κάθε αίρεση γίνεται αφορμή για τη διάσπαση των πιστών, για την καταρράκωση του ίδιου του σώματος του Χριστού, που είναι η Εκκλησία. Και προϋπόθεση για την ενότητα των πιστών αποτελεί η ενότητα στην πίστη και η επενέργεια του Αγίου Πνεύματος, όπως θα δούμε και θα ζήσουμε την ερχόμενη Κυριακή.

Όλες αυτές οι αλήθειες, και κυρίως ό,τι αφορά στο πρόσωπο του Χριστού, περιέχονται στην Προσευχή του Κυρίου προς τον Θεό Πατέρα, το βράδι του Μυστικού Δείπνου, την οποία, όπως μας την παρέδωσε ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, διαβάσαμε σήμερα κατά τη Θεία Λειτουργία. “Πάτερ”, προσεύχεται, “δόξασε τον Υιό σου”, εννοώντας την τριήμερο Ανάστασή Του, “για να σε δοξάσει κι εκείνος και να δώσει ζωή αιώνιο σε κάθε άνθρωπο”... “Γιατί αυτή είναι η αιώνιος ζωή”, συνεχίζει, “το να γνωρίζουν οι άνθρωποι εσένα, τον μόνο αληθινό Θεό, και τον Ιησού Χριστό, που εσύ απέστειλες στον κόσμο”.... “και τώρα δόξασέ με, με την δόξα που είχα μαζί σου, πριν ακόμα τη δημιουργία του κόσμου. Φανέρωσα το όνομά σου στους ανθρώπους ... και γνώρισαν ότι αληθινά είμαι Υιός σου και πίστεψαν ότι εσύ με απέστειλες”. Γι αυτό και παρακαλεί τον Θεό Πατέρα να διαφυλάξει ενωμένους τους μαθητές Του, και κατ' επέκταση όλους όσους πίστεψαν σε Αυτόν: “δεν ζητάω για τον κόσμο, αλλά για αυτούς που μου έδωσες... Πάτερ άγιε, διαφύλαξε αυτούς με τη δύναμη του ονόματός σου, το οποίο μου έδωσες, ώστε να είναι ένα, όπως κι εμείς είμαστε ένα”.

Το ζήτημα της ενότητας μεταξύ των ανθρώπων είναι από τα πλέον δύσκολα, αν αναλογιστούμε την παγκόσμια, αλλά και την προσωπική του ο καθένας μας ιστορία. Ιδιαίτερα μάλιστα στις μέρες μας, όπου η σύγχρονη βαβυλωνία της ατομοκεντρικότητας από τη μια και της “πολυ-πολιτισμικότητας” από την άλλη, σφυροκοπούν τα θεμένια της κοινωνίας, διαβρώνοντας αντίστοιχα κάθε ευαισθησία προς τον πλησίον και κάθε δυνατότητα συμφωνίας στο πολιτισμικό και πνευματικό πεδίο. Το ότι η ενότητα προϋποθέτει την ταύτιση στα θέματα της πίστεως, το εκφράζει η Εκκλησία μας σε κάθε Θεία Λειτουργία,όταν λίγο πριν κοινωνήσουμε μας καλεί να ζητήσουμε από τον Χριστό “τήν ἑνότητα τῆς πίστεως καί τήν κοινωνίαν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος” και να εμπιστευτούμε σε Αυτόν “ἑαυτούς καί ἀλλήλους καί πᾶσαν τήν ζωήν ἡμῶν”.

Αυτή την εμπιστοσύνη προς τον Θεό, την ομόνοια ως προς την πίστη και την ενότητα εν Χριστώ μας διδάσκουν σήμερα τόσο ο ίδιος ο Κύριος όσο και οι άγιοι Πατέρες που εορτάζουμε. Και για να γίνει πράξη η ενότητα στη ζωή μας, σύμφωνα με την προσευχή του Ιησού, οφείλουμε να γνωρίσουμε τις αλήθειες της πίστεώς μας, να μελετάμε τον λόγο του Θεού και την διδασκαλία της Εκκλησίας, και να προσευχόμαστε στον Θεό να μας σκεπάζει με την φωτιστική και αγιαστική και ενοποιό δύναμη του Αγίου Πνεύματος.